Wat is het grootste cadeau dat je als ouder aan je kinderen kunt geven? Ik bedoel de gift die je geeft nadat je leven hebt gegeven. Is het luxe, welvaart, waarden, normen, discipline, doorzettingsvermogen? Is het misschien een idee van moraal of hoe het hoort? Of bestaat je grootste cadeau uit veiligheid en structuur? Is vrijheid je grootste les en cadeau, of juist begrenzing? Zijn het de lessen die je aan je kind leert, die je grootste gift zijn? Is het voeding, of zijn het de zorgen die je van je kind weghoudt? Zijn het de kleine momenten misschien, de knuffeltjes en kusjes? Wat toch, is het grootste cadeau dat je aan je kinderen geeft, of in elk geval kan geven?
Ouderschap, wat betekent dat voor je?
Een andere vraag: Wat betekent ouderschap voor je? Wat beschouw je als jouw opdracht als ouder, hoe voelt het voor je om ouder te zijn en kinderen te hebben die naar jou kijken voor wat ze nodig hebben? Was je daar klaar voor? Kan je overeind blijven in deze stroom van behoeften? Wat gebeurt er met je eigen behoeften terwijl die continue aanspraak van je kinderen naar je toe komt?
Hoe floreert de ouder?
Hoe hou je ondertussen het hoofd boven water? Floreer je zelf nog? Wat een flinke reis is dat, he? Als je zoals veel andere ouders bent, dan zal je flink uitgedaagd worden in deze relatie. En niet alleen dat. Ook je volwassen relaties en ambities komen in geding, al is het maar omdat je bijna geen tijd, energie en aandacht over hebt. Ouder zijn in best zwaar, en de lat ligt hoog in ons. Als ouder behoor je je behoeften opzij te zetten voor je verantwoordelijkheid, althans dat is wat wij leerden. Dienstbaar zijn en blijven aan de rol die je hebt aangenomen of gekregen.
Alles voor het kind!
We willen graag goed zorgen voor onze kinderen, doen ons best om onze kinderen te beschermen voor gevaar en fouten. We voelen ons op een diep niveau betrokken bij onze kinderen, en voelen ons verantwoordelijk. We willen aan hen geven wat hen gelukkig maakt, niet alleen nu maar ook in de toekomst. We proberen hen te leren wat we denken dat ze daarvoor nodig gaan hebben.
Overvraging van de ouder
En soms, in een kort moment van zelfbewustzijn, betrappen we ons erop dat het teveel is, dat we zover overvoerd zijn dat we niet anders kunnen dan wat we eigenlijk niet willen. Dan zitten we in de overlevingsstand omdat teveel van onze behoeften onvervuld zijn, en dan doen we uit instinct wat ons als kind is aangedaan.
Je wilde een geliefde zijn, maar soms kwam tot je schrik de boeman. En je merkte het pas in de tranen, in het afsluiten van je kind. We betalen een zware prijs als de boeman verschijnt.
Op dit momenten gebruiken we onze emoties en ons overwicht, om onze kinderen ergens toe te bewegen waar ze niet heen willen, om ze te dwingen of chanteren tot iets waarvan ze niet overtuigd zijn. En we betrappen onszelf erop dat we onze kinderen leren dat hun behoeften er niet altijd toe doen, ze niet altijd gediend worden, of zelfs gehoord en erkend. En dan is er pijn.
Ouder en kind-pijn
Dat soort momenten zijn heel pijnlijk voor ons, misschien zo pijnlijk dat we er niet eens over durven denken. Want als we het kind daarna zien, is er opeens dat bewustzijn en misschien is er schaamte of rouw. We weten hoe pijnlijk deze les is, omdat we hem ook leerden van de personen waarvan we het meest hielden, van personen waarvan we het meest nodig hadden, en op wie we het meest aangewezen waren voor onze veiligheid en wijsheid. Dat zijn pijnlijke momenten, waarop je je niet geliefd voelt en jezelf misschien straft of kwelt.
Wat wil je geven?
We willen dat onze kinderen waarden leren en kunnen functioneren, maar ons hart breekt als we zien wat onze les om te gehoorzamen met ze doet. We weten dat we hen losmaken van hun natuurlijke impuls en vragen die te onderdrukken, stevig vragen zonder inspraak.
En we weten dat we ook zelf niet altijd consequent genoeg zijn, en niet altijd voorleven wat we hen vertellen, en niet altijd geduldig en beschikbaar genoeg zijn. Wat een last om mee te moeten leven, dat je niet altijd doet wat je zou willen doen, omdat je geleerd hebt dat er taken zijn die je moet doen en waar je geen keuze in hebt, taken waarin je eigen behoefte verliest.
Het gevoel tekort te schieten
Ouderschap voelt voor ons als een reis waarin we keer op keer tekort schieten in wat we eigenlijk zouden willen, en ons vasthouden aan die momenten dat het kind ondanks onze imperfectie liefde geeft of speels is. We zien onszelf dingen doen die pijnlijk zijn voor ons kind en voor ons. We doen ons best, maar soms zijn we gewoon te moe en te gefrustreerd door ons leven en de continue aanspraak van anderen. En op die momenten waarop we eigenlijk zelf zoveel stuen en zorg en empathie nodig hebben, vraagt onze rol van ons om steeds opnieuw iets te geven, vooral aandacht.
Als we niet alert zijn, dan herhalen we vanuit dat rotgevoel hetzelfde nog eens, door onze wil nogmaals op te leggen zodat we minder geconfronteerd worden met de pijnlijke reacties en onze eigen pijn. Maar het is geen echte heelmeester, slechts een kramp bij gebrek aan beter en opnieuw komt er de spijt en rouw. We houden diep van onze kinderen, maar vinden het moeilijk om een wederzijds diepe verbinding op te bouwen en levend te houden, ook als het moeilijk is.
De ouder als leraar
We willen leren omgaan onze kinderen (en anderen), speciaal wanneer ze iets anders willen dan wij. We willen hen leren om te gaan met verschillen en het beter te doen als wij wanneer ze groot zijn. We willen hen leren dat hun behoeften waardevol zijn en dat ze die mogen hebben, en dat hun behoeften precies even belangrijk zijn als die van ons, we willen hen leren om gelijkwaardige relaties te hebben zonder te overheersen of te onderwerpen.
We willen onze kinderen leren dat er manieren zijn waardoor alle behoeften vervuld kunnen worden, tegelijkertijd die van hen en die van anderen. En we willen leren openstaan voor hun behoeften en de lessen die ze ons kunnen brengen, zodat we ook leren hoe we onze eigen lessen en behoeften kunnen overbrengen zodat ze ontvangen worden. Maar hoe leren we hen wat we zelf nog niet leerden?
Ons kind, een groot leraar
We weten dat onze kinderen onze grootste voorbeelden en leraren kunnen zijn, en dat we in de relatie met onze kinderen kunnen leren over onszelf en hoe anders je kan zijn. Maar we vinden het moeilijk om altijd goed te reageren op die lessen. En voor we het weten betrappen we onszelf erop regelmatig het hartcontact te verbreken, of vullen met dwang en pijn, zodat we regelmatig niet opleven naar onze eigen intentie en het voorbeeld dat we zo graag wilden zijn. En we voelen weinig ruimte om kwetsbaar en zwak te zijn, omdat we sterk moeten zijn voor onze kinderen.
Doen wat je zegt, en consequent blijven
We vertellen onze kinderen om naar ons te luisteren en te doen zoals wij doen, om te ontdekken dat ze dat doen maar dat daaruit blijkt hoe inconsequent onze woorden zijn en hoe we soms willen dat ze niet doen wat wij doen. En vanaf een leeftijd tot aan volwassenheid, merken we de neiging om kinderen te benaderen als mindere mensen. Mensen die hun vrijheid, recht en zelfstandigheid nog moeten verdienen, met ons op de stoel van rechter.
Behoefte aan veiligheid en bescherming
Dat is niet onze intentie geweest natuurlijk, wat wij wilden was slechts om ons kind te behoeden voor risico’s en ongelukken, voor consequenties van acties. Wij wilden slechts dat het goed met hen ging, maar kwamen in de problemen toen we onze wil begonnen op te leggen en bleek dat het niet hun wil was.
Wrede lessen die we leerden
Dus hebben we onze kinderen geleerd dat ze onze macht en straf moesten vrezen en hoe bang en beschaamd zijn een goede reactie is als je tegen de wil van machthebbers (de groten en de sterken) ingaat. We leren hun verliezen, waardoor ze groot en sterk willen worden zodat anderen kunnen verliezen. Ze willen groot worden, zodat zij vrij en onredelijk kunnen worden. Ze worden slaven die meesterschap mogen verdienen, maar leren niet om een goed rentmeester te zijn voor hun behoeften en relaties.
Onderwerping als voorbeeld
We leren onze kinderen dat hun wil pas gevolgd mag worden, nadat ze toestemming hebben gevraagd en gekregen van de sterken en machthebbers. Dus kinderen leren van ons hoe dat werkt, en hoe ze dat op macht gebaseerde systeem (recht van de sterkste) kunnen gebruiken. En ons hart bloed, helemaal als er iets met ons kind gebeurt, als het ongelukkig is. En misschien worden we dan boos, omdat onze eigen pijn en schaamte onverdraaglijk is.
We zijn ons vaak niet zo bewust van ons voorbeeld en vertellen onze kinderen dat ze van onze woorden moeten leren, en onze straf en macht vrezen. Kinderen leren met al hun zintuigen en leren vooral hoe geweld en macht werkt, en dat kleinen en “zwakkeren” vaak verliezen. En als zij een kleinere tegenkomen doen ze misschien hetzelfde, waarna ze daarover straf krijgen. Verdienen wij ook straf?
Wat wilde je als ouder eigenlijk?
Als we onze kinderen iets anders willen leren, dan is het nodig dat het bij onszelf begint. Zij leren van ons, dus hoe wij zijn en wat wij doen en spreken is belangrijk voor hun leren. Als wij onze kinderen een goed voorbeeld willen geven, tot betere volwassenen willen helpen worden, tot mensen die vrij zijn om hun passie of behoefte te volgen en daarover verantwoordelijkheid willen dragen, dan moeten wij eerst zelf leren. Dan willen wij een taal en denkwijze leren die meer dienend is aan leven. Een taal en denkwijze die meer erkenning geeft aan de persoonlijke ruimte en behoeften van ons allemaal. Een taal en denkwijze waarin ons kind tot leven kan komen zonder in te leveren.
Natuurlijk bestaat een dergelijke taal en denkwijze al, want het is geen nieuw probleem. Elke cultuur en elke tijd heeft ouders en kinderen die op zoek zijn geweest naar betere en diepere verbindingen, en die daarin uitgedaagd zijn. Er is dus hoop want het wiel is al uitgevonden voor wie ernaar op zoek is.
Taal van het hart
Deze nieuwe taal is een taal van het hart, en het is slechts een uitreiking van je verwijderd. Als je hem leert zal je nooit meer iets anders horen dan alsjeblieft en dankjewel. Wat voor wereld zou je dan in leven? Ik denk dat je gelukkig kan zijn in die wereld. En ik hoop dat je hem ontdekt of creëert. Want laten we wel zijn, is het mooiste cadeau dat je aan wie dan ook kan geven niet wat er in jezelf leeft, en het ontvangen worden in wat er in je leeft? En als je toch alles wilt doen voor je kind, waarom doe je dan niet dit?
Je eigen behoeften vervullen en die van je kinderen tegelijk, denk je dat dat mogelijk is? Denk je dat er voor iedereen ruimte is om te “winnen”, zonder dat iemand hoeft te verliezen, dat er een leefwijze is waarin dat kan? Denk je dat je kunt leven op een manier dat je altijd alleen maar doet wat je blij maakt? Denk je dat gul geven als natuurlijke impuls altijd mogelijk is? Ben je bereid dat te leren?
Het mooiste cadeau
Het mooiste cadeau van ieder mens aan een ander mens is de intieme verbinding waarin beiden onbevreesd aanwezig kunnen blijven. Laten we daarvoor gaan! Je zult nooit meer aardig willen zijn.
Een reactie wordt erg op prijs gesteld.
✔deel ✔ reageer ✔ vind ik leuk
Geef een reactie