Alzheimer brengt ons steeds verder terug naar de lege schild van slechts ons lichaam. De geest verdwijnt met stapjes en sprongen, het brein vergeet te onthouden, tot het vergeet te vergeten, de ziel trekt zich terug voordat het lichaam op is, totdat ook het lichaam uiteindelijk stopt.
Wie ben ik?
Wie zijn wij? Wat zijn wij? Het is mooi dat deze jongeman weet dat de man, die hij ooit in zijn kracht en bewustzijn kende, zijn vader is, en zijn antwoord klopt. Zijn antwoord klopt ook een beetje niet, want is het nog zijn vader? Is het zijn vader nog als alles wat hem tot persoon en man maakte, tot het individu die hij kende als zijn vader, steeds meer verdwijnt tot alleen een lichaam overblijft?
De ziel trekt zich terug
De ziel trekt zich terug uit het nog levende lichaam, zou je kunnen stellen. Je zou het kind kunnen zien voordat het de man werd, voordat het vader werd, daar zit schoonheid in. Een reis terug naar af in de vorm van een lange reeks geestelijke en lichamelijke verliezen tijdens het ouder worden. Is het lichaam dat resteert dan misschien zijn vader?
Of is de wederzijdse relatie zijn vader? Is het de humor of het verstand dat zijn vader is, de gedachten? Zijn het de vroegere giften en daden van zijn vader, de kleine gebaren en eigenheden, die zijn vader is, of zijn intenties? En wat is nog zijn vader als ook die verdwenen zijn?
De herinnering aan vaderliefde
Is zijn vader misschien eerder de herinnering in hemzelf die hij nog kan omzetten in zorgzaamheid naar deze oude man die ooit zijn kracht doorgaf aan deze jongeman. Is zijn vader misschien dat wat deze zoon heeft gekregen en ontvangen en dat nu in hem verder leeft dat zijn vader is, de blauwdruk in hemzelf?
Weinig antwoorden, maar misschien nog wel liefde en zorgzaamheid vanuit een gedeelde historie die beiden geleefd hebben, ook al is de vader dat inmiddels vergeten.
Liefhebben zonder te begrijpen
Jouw liefde is onafhankelijk van of liefde terugkomt. Je kan liefhebben zonder te begrijpen, je kan zelfs een lege schil nog liefhebben als er voor jou dierbare herinneringen aan kleven, je kunt zelfs een idee of levenloos object liefhebben. Je kunt de liefde zelf liefhebben, maar liefde heeft altijd een onderwerp nodig, een relatie met iets. Liefde is de relatie, is de verbinding.
Liefde heeft richting nodig
Liefde stopt niet als het object van liefde (hier: de vader) weggaat omdat liefde in het subject van liefde (hier: de zoon) zit en in de herinnering aan de levende verbinding. Niet de verdwijning van de vader doet de liefde stoppen, maar de verdwijning van de zoon als die ophoudt te bestaan, en misschien gaat de liefde dan ook nog door in het leven dat werd geraakt en doorgegeven.
De zoon is intrinsiek loyaal op een manier die hem weinig tot geen keuze geeft. Elk kind is intrinsiek loyaal aan zijn oorsprong, hoezeer het ook anders kan lijken. Deze loyaliteit is onbreekbaar, een verbinding tot voorbij de dood, het is deel van de zoon, omdat de zoon de vader is en diens voortzetting.
De stijfkop die we liefde noemen
Liefde is hardnekkig op die manier, en waar stijfkop. Hoe pril en kwetsbaar het soms ook kan lijken, het wijkt nooit echt. Liefde is een volhouder, een dwingeland, een kracht die regelmatig dwingend om grote offers vraagt, helemaal in een familie.
Liefde nodigt ons uit tot een natuurlijk geven en tot een uitreiking naar de ander die nog doorgaat als het lichaam is verdwenen. Het zit in de koestering van een verbinding die ooit waarde had en nog in de liefhebber verder leeft. Er zit pijn in liefde, maar ook een bereidheid tot het (ver)dragen van deze pijn en tot (soms enorme) opoffering. Zelfs leven zelf is betekenisloos voor liefde, als liefde erom vraagt zal die bereidwillig worden opgegeven. Zo is de aard van liefde.
Liefde zit in geluk en in pijn
Hopelijk zit er ook schoonheid en geluk in liefde, want ook dat mag. Vaak genoeg is ook geluk en schoonheid er waaraan we dan zachte emoties en herinneringen ontlenen. De zoon heelt en leert in de verzorging van zijn vader en de relatie met deze vader kan nog groeien ondanks dat de man die vader was verdwijnt. Zowel vader als zoon worden op die manier voorzien van broodnodig voedsel.
Liefde zit in intieme aandacht en delen
Liefde heeft geen inhoud of beeld nodig, slechts een interactie van wederzijds geven en ontvangen, en vooral aandachtige en intieme tijd die gedeeld wordt (de grootste gift die je elkaar kunt geven). Het is moeilijk om niet te houden van mensen die nabij je leven, hoezeer je ze ook haat.
Onbreekbare loyaliteit
De zoon heeft het vast niet over alleen over het sobere feit van de bevruchting die tot vaderschap en een zoon leidde, maar eerder over de verbinding en de geschiedenis met zijn vader. De zoon geeft via natuurlijk geven uiting aan zijn dankbaarheid voor wat hij van zijn vader kreeg en voor wie zijn vader was. Hij heeft de kracht van zijn vader en diens daden ontvangen, en eert wat hij heeft geleerd dankzij (of ondanks) zijn vader.
Doordat deze zoon de ordening van liefde volgt, geeft hij een grote gift aan zichzelf. Liefde van een kind voor zijn ouder eist onbreekbare loyaliteit, zelfs als het gedrag aan de buitenkant anders zegt. Door deze loyaliteit te erkennen, te leven en zelfs te eren, geeft de zoon voeding aan de wortels die hem stevig zullen doen staan in de wereld en in het leven zelf. Hij doet het goed en heeft zijn eigen plek. Zijn stevigheid is terug te vinden in zijn antwoord.
De vader in de zoon
Misschien spreekt de zoon over de vader in zichzelf, misschien is hij ook zelf vader en heeft hierdoor geleerd hoe het is om vader te zijn, heeft een ander respect gevonden voor zijn eigen vader. Misschien spreekt hij over wat hij in zichzelf herkent als zijn vader, de eigenschappen, overtuigingen en waarden die hij kreeg en heeft aangenomen, de gestalte van zijn vader die nog in hem levend en voelbaar is. De zoon heeft het over zijn liefde voor zijn vader.
Het maakt allemaal niet uit, de jongen ziet zijn vader en ze hebben een relatie tot het laatste afscheid er is en zijn vader alleen nog de in hem levende herinnering is, een herinnering die misschien wordt doorgegeven aan de volgende generaties.
Zo vader zo zoon
De zoon zorgt voor zijn vader, zoals zijn vader ooit voor hem zorgde. Zijn vader heeft Alzheimer en zal steeds meer zorg nodig hebben, hij zal vergeten en zelfs alledaagse vaardigheden kwijtraken, misschien zelfs de beheersing over zijn lichaamsfuncties. Een moeilijke ziekte Alzheimer, omdat het zoveel afneemt wat wij als deel van onze identiteit beschouwen. De ziel trekt zich terug uit een lichaam, en waar zijn wij dan nog? Alleen een lichaam is niet genoeg om een ik te maken.
Levend onderzoek
Hier lezen we in een paar zinnen een mooi verhaal over de verbinding tussen een zoon en zijn vader, maar het is ook een mooi levend onderzoek naar wat ons mens maakt en hoe liefde werkt. Ongetwijfeld heeft deze zoon mooie herinnering aan wat hij kreeg van zijn vader, en over wie zijn vader was, voordat hij steeds minder werd. Uiteindelijk zal het niets meer zijn, slechts een vonk van leven die is opgegaan in de oceaan, maar tot dan is er verbinding en zorgzaamheid, tot dan is er liefde.
Een zoon die zijn vader eert floreert ook zelf
Het zal de zoon vast goed gaan als hij zo liefdevol verbonden is met zijn eigen oorsprong. Het zal ook zijn vader goed gaan in zijn laatste reis. Een mooi iets vader-zoon liefde, misschien even bijzonder als moeder-dochter liefde wanneer hij gekoesterd en geleefd wordt. Het koesteren van deze verbinding kan zowel heel vervullend als bevrijdend zijn. Het is een weg naar heelheid. Geniet ervan als het er is.
Geef een reactie