Natuurlijk, je bent fantastisch! Ooit was je puur natuur, pril, jong, spontaan, speels, levendig, en je had nog geen benul van consequenties in het land van reuzen. Je vorm werd in eerste instantie bejubeld, en al snel niet altijd meer op prijs gesteld. Je leerde aanpassen en rebelleren, leerde strijden en samenleven, leerde leven met andere mensen die je vaak hun wil en pijn toonden.
Hoe een kind een reus wordt
Je werd zowel geliefd als pijn gedaan door precies dezelfde mensen, en zo leerde je liefde terwijl je werd gevuld met allerlei intenties en motieven. Je leerde hard werken en discipline, en leerde houden van woorden als winnen, succes, geluk en rijkdom. Je kreeg doelen en moraal en leerde om precies datgene te begeren wat je niet had, en je noemde ook dat liefde.
Verwarrend voor een kind dat we zowel genot als pijn, zowel streling als slaag liefde noemen.
Je leerde strijden voor wat je nog niet had en het werd een uitdaging om zoveel mogelijk te krijgen. Je concurreerde (streed) met kracht en overtuiging voor jouw deel van de koek met mensen die datzelfde probeerden. En je ontwikkelde een sterk geloof waarin jouw verlies hun winst was en omgekeerd. Je leerde dat er niet genoeg was in de wereld, dat er nooit genoeg was, en dat jouw bestaan alleen door rijkdom en overvloed veilig genoeg te maken was. Je werd een verzamelaar.
Je leerde mensen verdelen in kampen, de goeden en de fouten, en leerde meteen dat de meeste mensen niet zo eerlijk zijn als ze lijken. Je werd spaarzaam met je vertrouwen en affectie. Van je originele vorm was inmiddels niet veel meer over dan een onderdrukte impuls in jezelf en een herinnering die langzaam vergeten werd, en wat begon als een spontane beweging van binnen naar buiten werd veranderd in subtiele en heftige bewegingen van verzet tegen een opgedrongen beweging van buitenaf, en bij veel van die bewegingen legde je je uiteindelijk neer. Af en toe mag het kind nog naar buiten, maar merendeels komt het niet meer uit.
Het spontane vrije kind in je vergeten, vervangen door slechts nog een idee over een kind, een inmiddels vage herinnering en wat emoties. Het bleek te gevoelig en begreep te weinig van de mensenwereld. Nu is het vervangen door de vele werkzame maskers die je hebt verzameld. Maskers die acceptatie en steun organiseren en die elk dienaar zijn van een doel. Je bent volwassen geworden en nu zelf toegetreden tot het kamp van reuzen. Hun wet is nu ook de jouwe. Volgende generaties kinderen staan nu klaar om door dezelfde molen te gaan.
Je levensreis
Hoe is het met je gegaan op je levensreis? Hoe gaat het nu met je? Wie ben je eigenlijk op dit moment? En wie probeer je te zijn? Hoe ziet jouw vorm eruit? Dit is mijn vorm, en in dit eerste deel over integer leven wil ik met je van gedachten wisselen over wat het betekent integer te leven, en hoe je ooit bent vervreemd van je eigen integriteit.
Integer leven, integer communiceren. Wat betekent dat eigenlijk, en waarom is het zelfs een onderwerp? Deel één in een reeks over integer leven. Ik ben nu al benieuwd naar hoe het verder gaat.
Waarom is integriteit niet zo gebruikelijk?
Wij mensen lijken behoorlijk moeite te hebben met het handhaven van onze integriteit (en persoonlijke ruimte). Een reden daarvoor is misschien dat zowel integriteit als onze grenzen zo onder druk stonden in een tijd dat we moesten leren communiceren en ons leren handhaven in een groep. Onze vroegere leeromgeving stond al vanaf het begin vol met tegenstrijdigheden waarin het je nagenoeg onmogelijk werd gemaakt om je vorm zelf te bepalen en ook nog handhaven.
Wat maakt integriteit moeilijk om te leren?
Naast dat je leerde “hoe het hoort”, leerde je ook om je aan te passen, leerde je rebelleren en leerde je vooral hoe je bijna altijd moest strijden om zoveel mogelijk van wat je wilde ook voor elkaar te krijgen. Meestal bleken grote mensen zich zelf niet te houden aan wat ze je vertelden dat hoorde, de dingen waarvoor jij gestraft werd, dus leerde je ook dat vrijheid iets is van de groten en de “sterkeren”. En van andere kinderen leerde je hoe je je zin kon krijgen door dingen geheim te houden en te liegen.
Je kreeg op die manier ontzettend veel tegenstrijdige opdrachten, en voor het overtreden van elk van deze opdrachten kreeg je een vorm van straf. De straf kon zijn een langdurig rothumeur bij je ouders, harde woorden, negeren er niet meer bij horen, iets niet krijgen wat je wilde, of iets kwijtraken, harde handen, minder eigen tijd, afgesneden worden van je vrienden, geen leuke activiteiten meer, “rotklusjes”, je vervelen, en… ach je kent de strafmethoden wel. Je bent ermee opgegroeid. En je innerlijke gevoel over die straf bewoog je vaak dan weer naar toegeven en aanpassen.
Spitsroeden lopen: het spel van straf en beloning
Leren leek wel een soort spitsroeden lopen (een spitsroede was zo’n stok die gebruikt werd om kinderen te slaan of ongehoorzame militairen). Wees eerlijk! Wees aardig! Doe opgewekt! Niet te opgewekt! Pas je aan en doe mee! Wees Jezelf! Wees lief! Wees niet boos! Zit niet te mokken! Wees gewoon blij! Doe niet zo dwars! Doe de afwas! Werk hard! Doe je best! Werk harder! Luister naar me als ik tegen je spreek! Heb jij dat kapot gemaakt? De grenzen van je integriteit werden stelselmatig, en met kracht, overschreden terwijl jij te klein was om daartegen effectief te verweren. Het was een harde en verwarrende leerschool.
Vaak moest je tegen het ene gebod ingaan om daarmee het andere gebod te breken, en als er om eerlijkheid gevraagd werd, betekende dat meestal dat je ofwel niet geloofd werd of straf kon verwachten als beloning. Vooral eerlijk zijn en jezelf zijn botste nogal eens met de vele andere commando’s die je niet toestonden om zelf iets te willen, anderen voorrang gaven, en je vertelden dat je moest gehoorzamen en aardig zijn tegen mensen die je saai, eng of vervelend vond, en je moest er nog dankbaar en blij om zijn ook.
Behoorlijk ingewikkeld leren mens te zijn tussen mensen
Mens zijn tussen mensen bleek een behoorlijk ingewikkelde klus, en merendeels leerde je vooral aanpassen en rebelleren, en moest je knokken voor elk beetje persoonlijke vrijheid en ruimte. Er was altijd wel iemand die zich aan je stoorde of iets van je wilde, en jij had vaak het nakijken want jij was per slot kind en dus minder waard dan een volwassene. Al met al had je weinig rust en weinig ruimte om echt je vrije zelf te zijn. Winnen (of andersom slachtofferschap) werd je nieuwe religie, en je denken raakte al snel gevuld met nauwelijks verkapte oorlogstaal en strijd.
Wie ben ik eigenlijk? Wat is mijn vorm?
Misschien heb je het punt bereikt dat je dacht: Wie ben ik eigenlijk? Je was misschien al zover van je normaal-vorm aangepast dat je niet meer kon voorstellen hoe je zou zijn als je niet meer zou rebelleren of aanpassen, en misschien voelde je al helemaal geen ruimte meer om onaangepast te zijn.
Toen kwam er iemand die zei: Zijn wie je werkelijk bent! “Ja”zei je meteen, zijn wie ik werkelijk ben, en liep je hem onmiddellijk achterna omdat hij misschien wist wat jij was kwijtgeraakt in jezelf. Je wist wel wie je wilde zijn, maar was inmiddels aardig klaar met die persoon die je inmiddels was geworden. En diep van binnen had je sowieso geen idee van wat of wie je nog was, dus het werd tijd dat iemand je dat ging vertellen. Houvast van buiten is altijd beter dan een leegte van binnen, toch? Je vond een nieuwe vorm om te willen. “Eindelijk!”, dacht je, en “Ja”.
Opnieuw aanpassen
Het was opnieuw een aanpassing, aanpassen aan een ideaal waarin je iemand van buiten jou liet vertellen wie je zou zijn en hoe, om te zijn wie je “werkelijk” was, en begon te oefenen met die nieuwe persoon. Je herkende veel in de verhalen van de leraar en de getuigenissen van anderen, en kreeg te horen dat het allemaal niets was, dat niets van dat werkelijk jij bent.
Jij, alleen maar jij… de nieuwe JIJ.
Misschien vond je die nieuwe mensen, en die nieuwe ik levendiger en vrijer, en de verhalen en voorbeelden drukten ondertussen op de vele knoppen van inmiddels teleurgesteld en gefrustreerd verlangen. Mediteren in satsangs bleek erg fijn, en ook het dansen met al die blije mensen, en je voelde je zo welkom tussen hen. En er was zoveel nieuws te leren wat interessant was en magisch, en meer dan alles: eindelijk ging alles over jou, mocht alle aandacht naar jou gaat (ook al was het doel om de ik op te lossen).
Door te mediteren kwam je in elk geval meer tot rust en begonnen zich misschien diepe verlangens en behoeften duidelijk te worden. Misschien wel het fijnste van deze beweging was dat iedereen zo verwelkomend en warm naar elkaar deed en daarmee een thuisgevoel gaf dat je zo gemist hebt, een serene sfeer en rust in jezelf.
Thuiskomen in een nieuwe familie
Je droom van erbij horen in een warme steunende familie kwam hier tot leven, misschien kon je toch uit de strijd komen en een betere familie vinden. Hier is het tenminste fijn. De meester of leraar werd een soort van nieuwe vader om te volgen, een vader die altijd nog vervangbaar was als er een betere meester voorbij kwam.
De belofte was ook dat als jijzelf genoeg geleerd had en eenmaal helemaal jezelf was (of liever “niemand” meer) dat je dan ook meester zou kunnen worden voor je eigen gezin aan leerlingen. Je wordt naar wie je opkijkt, toch? Zo was het ook begonnen. Maakt het uit dat deze familie niet je geboorteplek was? Nee toch? Dit is je geboorteplek, je spirituele geboorteplek, je ontwaken, je hergeboorte. Geen trauma te groot of je kan niet herboren worden! Leve de nieuwe ik, leve de vrijheid, leve het leven!
Je eerste ouders
Oké je werd bij je eigen ouders ook verzorgd en gekoesterd, maar niet perse met blijdschap, niet perse met een onvoorwaardelijk welkom. Ze zeiden dat ze van je hielden, en je ging verlangen naar die warme liefde, maar de werkelijkheid was dat diezelfde personen je uit naam van liefde vaak pijn deden en inperkten, je vorm verkrachten omdat je gedrag niet was wat hoorde of wat zij wensten.
Je werd daar vaak de mond gesnoerd en kreeg de ene opdracht na de andere totdat je besloot ze maar voor te zijn door jezelf de opdrachten te geven wat in elk geval meer rust in je leven gaf (al werd je er nog niet echt blij van). Niet gemakkelijk als je een brein en een wil hebt, en zeker geen voorbeeld voor hoe het ook kan. Je leven als kind begon met vooral veel inleveren en schikken.
Dromen van vrijheid en liefde
Dus ging je in eerste instantie doen wat je had ondergaan als kind, en droomde hooguit van een ander leven terwijl je de bewegingen van je huidige leven onderging, gevangen in je eigen beperkingen en de beperkingen van je levensweg. Natuurlijk ging je doorgeven wat je kreeg, dat is alleen maar rechtvaardig. Teruggeven kan je het niet, en jij bent toch ook goed terecht gekomen?
Je ouders kunnen het niet verkeerd hebben gedaan, ze hielden van je en hun liefde is jouw liefde, hun gebrek de jouwe. Je hebt een wonder nodig om uit de wereld van aanpassen en geaccepteerde sociale leugens te komen. Leven bevind zich tussen straf en beloning voor je eigen bestwil en het bestwil van anderen.
Opvoeden als weg naar volwassenheid
Dat noemen we onder mensen “opvoeden”, en dat was voor je bestwil zodat je een succesvol en verdienstelijk volwassene kon worden, en hopelijk inmiddels bent geworden. Het is zo verankerd in onze gezamenlijke DNA, dat als een ouder probeert het anders te doen, het kind heel waarschijnlijk dit patroon toch leert en zijn ouders (onbewust) probeert te dwingen om de straf en beloning alsnog te geven, en grenzen te leren.
Wat opvoeden ons vooral leert is een geaccepteerde denk- en gedragswijze en strijd, het spel van de sterken en de zwakken, van winst en verlies. In communicatie heet dat het spel van “Wie heeft gelijk?”. Er is altijd wel iemand met vaardigheden en autoriteit die meer gelijk heeft dan anderen. Erg gelijkwaardig is dat spel niet, en het doet pijn. En ondertussen kon je innerlijk niet echt volwassen worden en vond je geloof in dader en slachtoffergedachten. Je geloofde of Calimero (het befaamde “Zei zijn groot, en ik is klein”) of leerde als een grote te zijn (ten koste van een deel van jezelf).
Verloren integriteit
Onze integriteit zijn we na die opvoeding eigenlijk al grotendeels kwijtgeraakt, dus het is goed mogelijk dat je die eerst nog moet terugvinden na al dat inleveren en vervormen. Dat maakt ons ook kwetsbaar voor eenieder die zegt dat hij weet of heeft wat wij denken kwijt te zijn. “Je bent werkelijk niet deze persoon die je denkt te zijn, eigenlijk ben je heel iemand anders” raakt een gevoeligheid in ons omdat we ontevreden zijn over wie we zijn geworden.
Dromen over een vrij en blij kind zijn
Eigenlijk verlangen velen van ons stiekem ernaar om heel iemand anders te zijn, iemand met een ander leven, minder plichten en meer vrijheid. En eigenlijk is dat het verlangen terug naar een vrij kind zijn. We verlangen naar die magische wereld waarin we energie en levendig en vrij (van druk, angst en zorgen) zijn en waarin iets of iemand op magische wijze al onze behoeften voldoet zonder dat we er zelf iets voor hoeven doen. Dat is de archetypische droom van het kind over de ideale ouder. Deze ouders wordt in films, verhalen en sprookjes ook wel gepersifleerd door de engel of de toverfee (=moeder) en is al vroeg verankerd in onze psyche.
We willen niet de hele tijd werken, maar willen spelen en bewegen, dansen en zingen, en ons impliciet gesteund en verzorgd weten. We willen liever vleugels dan wortels, maar verlangen ook naar wortels, wortels zijn de stevige basis in onszelf van waaruit onze eigen vorm vrij kan ontplooien. Wortels is de aanwezigheid en steun van onze ouders. Geef ons vrijheid, vragen we, want ik kan het zelf niet vinden.
Wat betekent integriteit eigenlijk?
Eerder gebruikte ik het woord vervormen, in relatie tot integriteit. “Vervormen” vertelt meteen waar integriteit over gaat: het behoud de eigen vorm van iets. Toegepast op jou betekent dat dus jouw vorm, de “vorm” die jij hebt dus. Ik doel dan niet zozeer op je lichaam, als is er ook zoiets als lichamelijke integriteit en zelfbeschikking, maar op jouw zielsvorm of psychologische vorm (een gemeenschap van motieven, gedragingen, manieren, communicatie, gevoelens en gedachten).
Als jij van jezelf een bepaalde vorm hebt (wat dat ook betekent) en er komt een invloed van buiten die deze vorm uitdaagt (een externe kracht), dan blijf je ofwel integer en behoudt je eigen vorm of je verliest iets van je integriteit en vervormt (gedwongen of door intimidatie verkregen aanpassing). En de mate waarin je vervormt hangt af van je innerlijke kracht en je vaardigheden. Die innerlijke kracht is deels gegroeid door je ervaringen, maar vooral ook door de aanwezigheid van wortels en gezonde verbindingen. Daarnaast kan je ook kracht ontlenen uit een levensmissie of passie.
Bedreiging van integriteit: botsende vormen
Integriteit wordt uitgedaagd als twee verschillende vormen elkaar ontmoeten. Dat geldt voor de structuur van een huis, de vorm van een plant of dier, maar ook voor mensen in contact. Los van het hoe en waarom zit in de ontmoeting van vormen in een ruimte altijd wederzijdse beïnvloeding, en dus de kans op vervorming. Als je vervormt dan zal er een reactie zijn op deze vervorming, waarbij de reactie probeert om de eigen vorm te herstellen. Boosheid is bijvoorbeeld zo’n herstelpoging.
Je kunt je voorstellen dat de kans op vormverlies toeneemt naarmate meer en meer vormen dezelfde ruimte met elkaar delen. Anders gezegd: hoe voller de gemeenschap hoe meer druk zal er zijn om je aan te passen aan de groep, en hoe feller kunnen conflicten uitgevochten worden. Samenwerking is dan en manier om kracht bij elkaar te halen, dus ook coalities zullen snel ontstaan, en omdat coalities onderhandeling vragen zal dat opnieuw druk leggen op de integriteit van allen die betrokken zijn. Dit gebeurt ook en wordt in de publieke media breed uitgemeten en verder uitgevochten.
Ongelijke krachten
De kracht die door de ene vorm wordt uitgeoefend op de andere vorm hoeft ook niet gelijk te zijn, gelijkheid is eigenlijk uitzondering en verschil de norm. Een tak van een struik of boom oefent doorgaans veel minder kracht uit dan de muur zelf, en vervormt dus zodat het alleen daar floreert waar de uitgeoefende omgevingskracht kleiner is dan de innerlijke kracht die de vorm neerzet.
Botsen of slijten?
Op korte termijn wint de grootste kracht in de ontmoeting (inherent aan de structuur van de vormen of de snelheid waarmee de ontmoeting wordt ingezet), maar in een langer contact kan ook een kleinere kracht die volhoudend en langdurig wordt toegepast de vorm eroderen (slijten, uithollen, roesten) en daarmee de integriteit ondermijnen.
Integriteit in mensen
Integriteit gaat dus over de persoonlijke vorm, en in communicatie en gedrag toont zich in twee aspecten: eerlijkheid en aanpassen. Anders geformuleerd: Je bent maximaal integer als je voortdurend eerlijk bent en altijd zelf je vorm kiest ongeacht de omstandigheden. Je zou daarmee kunnen stellen dat mensen die integriteit waarborgen heel trouw zijn aan zichzelf, en heel eerlijk zijn naar anderen over wat er in hun omgaat. Mensen die integer leven zijn bovenal heel congruent (zoek het maar op).
Aanpassen als gevolg van externe betekent een ondermijning van je eigen integriteit, tenminste als het ten kost gaat van de eigen behoefte. En tegelijkertijd ondermijnt je integriteit als je oneerlijk reageert en liegt over je eigen vrij-gevigheid (of eigenlijk gebrek eraan) en blijdschap. Het is niet integer om je eigen wil en behoefte te verbergen, en ook niet om ja te zeggen terwijl je innerlijk moppert en mokt.
Durf zichtbaar te worden
Als je integer wilt leven moet je allereerst de moed vinden om voor je behoeften uit te komen en verantwoordelijk te zijn voor je eigen emoties en keuzen en dat is alleen vol te houden als je keuzen ook integer zijn (oftewel in overeenstemming met je eigen behoeften en vorm). De toets is steeds of je durft te staan voor wat in je is, en ander hoop ik dat je mindful (aandachtig) genoeg zult zijn om te bemerken wat je daarmee in gang hebt gezet.
Integriteit verdraagt geen slachtofferschap, want dat is een onvolwassen analyse die de eigen beschikkingskracht en autonomie (een variant op integriteit) miskent. Integriteit is een volwassen kracht die stevig staat in zichzelf.
Je eigen behoefte eerst
De vervulling van de eigen behoefte moet eerst voldoende geregeld zijn voordat een persoon integer zal meegaan in een verzoek. Prima natuurlijk wanneer behoeften samenvallen, maar sowieso zal een persoon vanuit integriteit alleen geven als het kan met de oprechte blijdschap van een vrij kind. We leven simpelweg te kort voor iets anders.
Je eigen behoefte eerst botst een beetje met wat ons geleerd is over egoïsme en dienstbaar geven.
Helderheid over wat een behoefte is en wat een invulling of strategie is om deze behoefte te vervullen behoort tot de basisvaardigheden integer leven. Daar alleen al over bestaat veel verwarring onder mensen, die in gedrag en communicatie wordt uitgespeeld.
Integriteit weet: De ander is net zo vrij als jij
En dan komt hier meteen een moeilijkheid: de ander is ook een integere vorm en heeft dezelfde rechten als jij op die eigen vorm, dus als je wilt dat jouw vorm gerespecteerd wordt moet je uitgangspunt ook zijn om datzelfde in alles en iedereen om je heen te respecteren.
Elke maatregel die de integriteit van een ander ondermijnt of saboteert is daarom ook een indirecte sabotage van je eigen vorm. Begrijp je dat? Denk je dat het kan zonder aanpassing, compromis of geweld? Ik hoop van wel, maar ga je nog vertellen hoe.
Ook integriteit doet soms pijn
Integriteit is niet perse pijnloos, er zullen gevoelens en ongemakken zijn, maar het kiest wel voor de minste pijn. Jezelf in de steek laten (we kennen het allemaal wel) raakt een veel diepere pijn en duurt langer, dus ben je zo trouw aan jezelf als je maar kunt, zodat je in elk geval een vriend kan zijn voor jezelf en jezelf respecteren. Je hebt al genoeg gemist om ook jezelf dat te onthouden.
Je weet dan dat elke andere keuze leidt naar meer pijn en verlangens om te straffen, en dat die straf en pijn vaak heftiger is dan de reactie waar je bang voor bent. Sommige aardige mensen straffen anderen en zichzelf vele jaren lang en hard voor hun gebrek aan integriteit. Laat jij niet een van hen zijn.
Integriteit heeft vaardigheden nodig
Het is mogelijk om integer te leven, het komt met een set vaardigheden net als andere vaardigheden. Het vraagt wel wat tijd en oefening om deze vaardigheden te leren, maar dat is zeker te doen. Vaak zal je het rendement al heel snel merken. Integriteit is een volwassen keuze en vraagt volwassen vaardigheden, die gemakkelijk te leren zijn.
Denk eraan dat het niet gaat om schuld, maar om verantwoordelijkheid. Schuld is een ingang naar straffen, en vertelt over verleden, en dat is niet wat integriteit vraagt. Integriteit vraagt eerlijkheid en verantwoordelijkheid, en dat vind je dus volledig in het huidig moment. Eerlijkheid over de behoeften en emoties in jezelf, en verantwoordelijkheid door een vraag en een keuze.
Het enige moment waarop de ander hierbij in beeld komt is in de vraag, want alleen de vraag overbrugt de grens tussen jouw integriteit en de ander. Voor de rest ben je volledig autonoom in dit integere model.
Zakenman herontdekt zijn innerlijk kind
Geniet hier nog maar even van, en laat me gerust weten als je glimlach je vond tijdens het kijken.
[fbvideo link=”https://www.facebook.com/RGFilmes/videos/10151940252246815/” width=”600″ height=”480″ onlyvideo=”1″]
Wordt vervolgd
Voor nu vind ik het even genoeg. De uitwerking naar integere communicatie (en keuzen) beschrijf ik hier binnenkort, en ik hoop dat je er de volgende keer weer zult zijn om te lezen.
Geef het voort
Geef ondertussen wat terug door een reactie hieronder te schrijven, en geef het artikel door alvast aan je vrienden. Deel 2 volgt binnenkort
Geef een reactie