Ben je een inspirerend leider, of een klager?

Degenen die zich machteloos denken lijken merendeels te kiezen voor de rol van klager. Omdat ze zich machteloos denken zitten vol met pijnlijke emoties omdat vooral hun tijd besteden aan het bedenken wat er mis is en wie daarvoor verantwoordelijk is, en hoe ze tekort gedaan worden. Impliciet verwachten ze bediend en verzorgt te worden, want zijzelf gaan er niet over. Daarom zie je bij dit soort denken vooral een klaag-cultuur ontstaan van groepen mensen die genieten van het klagen over gemeenschappelijke thema’s (of algemeen) en weinig tot geen actie nemen.

Waarom klagers niet verder komen

Het doel van deze klagers is drieledig:

1. het slachtofferschap bevestigen vanuit de gedachte dat de leiders slecht zijn en dat daar niets aan te doen is omdat zij niet willen en zijzelf klein en machteloos zijn
2. coalities proberen te creëren die in verzet moeten komen, met als  voornaamste doel om onze leiders te bewegen het anders te doen of ze te vervangen. Dergelijke coalities bereiken zelden een omvang en daadkracht van belang, want ze zijn gevuld met vooral klagers en geen echte leiders.
3. bezig zijn, zodat de pijn minder gevoeld wordt. Omdat de bezigheid een “negatief” doel heeft, en leiderschap mist, veranderd daardoor eigenlijk niets wezenlijks. Uiteindelijk bevestigt dergelijke activiteit slechts het slachtofferschap, en de machteloosheid. Het doel geeft slechts aan wat het probleem is (het is dus een doel waar we vandaan willen), maar niet een realistisch beeld van waarheen we moeten veranderen. Ook hier zal de bezigheid eigenlijk zelden genoeg momentum krijgen om echt betekenis te krijgen.
4. anderen oproepen om actie te nemen, omdat hun denken hen niet toestaat om zelf echt leiderschap of ondernemerszin te vertonen. De instrumenten bestaan hierbij vooral uit allerlei anekdotes en voorbeelden van mensen die verzorgd zouden moeten worden en nu weinig geld hebben of niet genoeg verzorging.

Klagers kunnen ondernemend worden

Natuurlijk is er een mogelijkheid dat een klager ook ondernemer is of wordt, en dan zet deze een organisatie op die iets doet om het probleem in elk geval te verlichten voor anderen. Sommige van deze ondernemers kunnen daarin succesvol worden en verkoopbare oplossingen genereren, waardoor ze eigenlijk niet meer bij klagers horen, maar de leiders.

Anderen die ondernemer voor slachtoffers worden moeten het hebben van subsidies en donaties, en starten een welzijnsonderneming die door het goede werk zowel verlicht, als dat het kennis opbouwt over de bestuursorganisatie en over de omvang en aard van het probleem. Zij komen daarmee soms in een positie van werkelijke invloed, en kunnen vanuit hun ervaring en kennis dan de leiders en ondernemers helpen om betere ideeën te implementeren.

 

Het ontbreken van doorleefde ideeën

Als er door de klagers al alternatieven worden genoemd, dan bestaan die vaak meer uit een oproep tot medemenselijkheid vanuit een systeem dat andere woorden krijgt, maar uiteindelijk precies hetzelfde systeem is (maar dan in het embryo-stadium). Dat zou dus weer hetzelfde creëren, als eenmaal wij allemaal binnen dat systeem onze behoeften zouden willen vervullen. Het is niet zo eenvoudig, blijkens de berichten, om echt met iets te komen dat nieuw is en werkelijk anders (beter).

Helaas is het vaak zo dat we heel veel tijd en energie investeren in het verzamelen van meer bewijs voor onze angst, en bijna geen tijd en energie geven aan voor het uitwerken van echte alternatieven.

Merendeels is evolutie een betere keuze dan revolutie, en is het goed dat democratie zoveel ingebouwde inertie (traagheid) hebben. Daarom komen we met deze groep ook niet zo ver hierin, want werkelijk betere ideeën ontbreken, en er is slechts een besef van wat er mis gaat, een een behoefte aan meer verzorging en leiding. De doelen zijn gericht op iets wegnemen, in plaats van iets creëren.

Oude wijn in nieuwe kruiken

Als we vanuit klagers een doel stellen, dan vervangen we bijvoorbeeld het woord geld gewoon door een ander woord (zoals noppes), en roepen dan vervolgens dat we gaan betalen met noppes en dat het een ander ruilsysteem is. Dit is nieuw en beter, zeggen we dan. En dat kan zo lijken zolang het marginaal blijft, en alleen wordt gebruikt door de pioniers die bevlogen zijn om elkaar te helpen en bij te staan: Zij die het idee willen laten groeien en koesteren, en werkelijk geloven dat het anders is.

Noppes is gewoon weer geld

Maar noppes is slechts een ander woord voor geld, en onderscheid zich er slechts in dat het door een kleine groep eenvormige mensen wordt gebruikt die het willen laten slagen, en niet door de massa of door organisaties die allerlei transacties hebben (vaak wereldwijd) en allerlei belangen dienen (zoals de mogelijkheid voor werknemers om een leven te financieren en onderhouden). Als we gewoon geld “noppes” zouden noemen, zou je inzien dat het een gelijk systeem is, dat ook nog gebaseerd is op dezelfde concepten (bezit en, daarvan afgeleid, ruil-transacties).

Noppes leidt tot noppes wanneer het gebruik volwassen wordt

Het wordt dus een heel ander verhaal wanneer er andere, en grotere, belangen bij komen, en we er volwaardig in moeten kunnen leven. Dan mist het nieuwe systeem opeens allerlei faciliteiten en mogelijkheden. Dit soort oplossingen blijft daarom slechts voor de kleine kring van intimi, waar alles te overzien is en we elkaar als groeps- en passie-genoten iets gunnen. De wereld erop laten draaien is iets anders dan dat, is veel complexer.

We zetten ons graag af, en zijn onderling verdeeld

En ook dan wordt er soms aardig onderling gevochten, zoals dat ook vaak in verenigingen kan gebeuren (herkenbaar?). De strengen vechten met de minder strengen over het behoud van authenticiteit, maar negeren dan de behoeften van iedereen dan iet meer gediend wordt (vandaar het vechten om meer vrijheid of juist voor het behoudt van het kern-idee). De waarde van het nieuwe blijkt dan vooral te zitten in dat het afzetten tegen het oude, zonder te weten of het echt beter is. Het is bovenal een kwestie van gevoel, een kwestie van niet in systemen van anderen leven, maar te weinig een kwestie van kennis en werkelijk inzicht.

Leiders die onvrede voor hun kar spannen

Er zijn leiders die graag gebruik maken van de klagers door zonder echt idee mensen te mobiliseren om op te staan (zoals bijvoorbeeld met de wereldwijde beweging Occupy). Ze hebben nog niet echt een concreet idee van hoe het moet, maar ze gebruiken en stimuleren de al massaal aanwezige angst en onvrede om een deel van de bevolking tot volgzaamheid te bewegen, met de suggestie dat het onder hen beter zou worden.

We verdienen nog niet beter

Als je even nadenkt dan snap je dat ze dat onmogelijk kunnen beloven, en dat ze doorgaans meer de onvrede verwoorden dan concrete alternatieven aanbieden. Maar zolang hun alternatieven vooral uit gevoel bestaat, en vage bewoordingen, zullen ze niet door de mand vallen, waar de huidige leiders (vaak tot vijand gebombardeerd via de bij ons Calimero’s beladen term elite) al door de mand gevallen zijn. We geven de nieuw opgestane leiders nog het voordeel van de twijfel, en beter zo’n leider dan een die we niet vertrouwen.

Kan je zonder het huidige?

Grotendeels laten we het erbij dat we roepen dat een bestaand systeem (geld bijvoorbeeld) omver moet, of dat het systeem moet verdwijnen, terwijl we ondertussen niet beseffen hoeveel ellende we daardoor zelf zouden krijgen doordat alle andere systemen zoveel afhangen van het goed functioneren van dat systeem. Heel realistisch kan je stellen dat als een systeem echt valt, dat alle andere systemen mee omver vallen. Ben je goed in leven van de groene aarde, zonder kennis van planten en zonder zaden en andere producten uit de winkels? Zelfs zonder technologie, zelfs geen schep?

Niemand lijkt zelfs realistisch na te denken over hoe we onze boodschappen dan nog zouden betalen, of hoe we de organisaties dan nog laten functioneren die verantwoordelijk zijn voor onze verwarming, energie, zorg-verlening, levensmiddelen, kleding, en ga zo maar door. Hoe zou ons eigen leven eruit zien zonder gevulde supermarkten en zonder toegang tot ruilbare waarde? Ben je daarop al voorbereid?

Veel voordelen zullen wegvallen

Heb je al bedacht hoe in dat geval een auto tot stand zou moeten komen vanaf ijzererts tot aan het gerealiseerd product, inclusief design? En hoe die auto steeds aan brandstof zou moeten komen? Heb je bedacht wie nog de minder populaire werkzaamheden zou uitvoeren, zoals straten schoonhouden, de toiletten schoonmaken, mensen met een beperking begeleiden of verzorgen, wie onze veiligheid zou waarborgen als we geen wapens meer kunnen onderhouden? Hoe zouden we onder die omstandigheden onze leefwijze kunnen handhaven?

Waar denk je dat computers en smartphones vandaan komen, en hoe worden die netwerken opgebouwd en hoeveel onderhoud en bestuur denk je dat er nodig is om ze te laten functioneren? Elk mens in Nederland draagt iets bij aan dergelijke systemen, naar het geheel is veel te omvangrijk en complex en samenhangend om het zomaar opnieuw te creëren. Het is inmiddels zo complex dat niemand het echt meer overziet tot in alle aspecten.

Opnieuw beginnen als oplossing

Dus wil jij opnieuw gaan beginnen, en denkt het meteen goed te doen? Dat is wel wat klagers doorgaans lijken te denken, ze wijzen probleem op probleem aan en wijzen voortdurend naar onbetrouwbare leiders, maar geven weinig steun aan die leiders om tot betere oplossingen te komen. Daarom zijn klagers van alle tijden, en zijn leiders een beetje immuun geworden voor hun ondankbare eenzijdigheid.

Ook media gebruiken onvrede

De tegenstanders van een systeem, vertellen hooguit een verhaal over wat er niet klopt aan het systeem. En de voeding daarvoor halen ze uit gekleurde media die het leuk vindt om angstbeelden en wantrouwen te promoten. Dus zijn de mensen aan de top alleen maar vol eigenbelang en hebzucht, misschien zelfs kwaadwillend, en zien we alleen maar misstanden. Niet omdat er geen andere informatie is, maar omdat media vooral slecht nieuws gebruiken om (via gevoelens van angst, verontwaardiging en opwinding) kranten en bladen en abonnementen te verkopen.

Verdienen door klagers te exploiteren

Ook kranten hebben een dienst te verkopen, en zitten al in zwaar economisch weer omdat er minder gelezen wordt en we nieuws alleen gratis willen ontvangen. Ook al is gratis misschien niet betrouwbaar, zolang we maar lezen wat we toch al geloven (of vrezen). De ene complottheorie na de ander wordt voorgeschoteld tot er niets meer over is om geloof in te hebben, of op te hopen. De enige hoop is dan: Een geheel nieuwe wereld! En voor het gemak vergeten we gewoon dat alles wat we gebruiken om die nieuwe wereld te promoten en creëren een geliefd resultaat van de oude wereld is.

Media en leiders bevestigen slechts je angst en onvrede

Leiders van de klagers komen vervolgens slechts met een algemeen verhaal over betere waarden, zoals gulheid, spiritualiteit en je passie volgen, of een ietwat vager verhaal zoals als alles doen vanuit de “energie” of een dimensie. Maar veel meer hoeven ze ook niet te doen, want klagers zitten vol met ontsnappingsdrang en worden toch eigenlijk gemotiveerd door het bevestigen van hun angst en onvrede, dus daar horen we de leiders vooral over. En tot hun geluk neemt bijna niemand van de klagers de moeite om zich beter te informeren en meer inzicht en kennis te ontwikkelen over wat er al is.

Juichen voor negatieve leiders

De nieuwe leiders kunnen rustig met onwaarheden komen over gebreken van de huidige oplossing, omdat toch niemand in hun doelgroep die oude oplossing nog vertrouwt. En omdat klagers liever geen verantwoordelijkheid krijgen (ze hebben het al moeilijk genoeg) zijn deze leiders in een soort oase gekomen. Ze zijn gelegitimeerd omdat ze niet bij de elite behoren, en hoeven slechts te beschrijven wat we toch al vinden om gejuich te krijgen.

De leiders die we verdienen

Wij mensen zijn volgers, althans in meerderheid volgen we liever een leider dan er zelf een te moeten zijn. We weten natuurlijk ook wel dat ondanks al die verhalen over graaizucht, wijzelf die baan niet zouden willen. Beter jaloers zijn en ontevreden, dan die baan hebben. Wel het inkomen graag, maar niet de plicht en verantwoordelijkheid. We weten weinig over hoe deze elite werkelijk leeft en hoe het is om een dergelijke baan te hebben.

Te complex om helemaal opnieuw te beginnen

En in dit tijdperk betekent het opzetten en beheren van systemen een zware verantwoordelijkheid, want systemen zijn steeds vaker grootschalig, in hoge mate complex en geautomatiseerd, en wereldomvattend van aard. De huidige systemen en oplossingen zijn ontstaan uit honderden jaren oplossingen bouwen, die weer op andere oplossingen zijn gebaseerd. Ze zijn door de eeuwen heen bedacht en fijn geslepen door vele miljoenen mensen die er iets mee gedaan hebben, of er gebruik van maakten.

Evolutie werkt!

Het is zoals de manier waarop evolutie alle leven heeft vormgegeven door simpelweg te variëren en fijn te slijpen (wat niet goed functioneert, overleeft niet), waarna er nu de grootste wonderen en een heel complexe samenhang van dieren en planten en omgevingen zijn ontstaan. Elk dier is exact afgestemd op andere dieren en zijn leefomgeving en heeft een bijzondere strategie om voort te bestaan en vermeerderen.

Leiders die onvrede exploiteren

Natuurlijk, er is veel dat beter kan, maar we gaan dat niet bereiken door alleen onze onvrede naar elkaar te brengen, of door leiders te volgen die alleen onze onvrede mobiliseren om vervolgens zelf de macht te ambiëren die ze die anderen misgunnen. We hebben leiders en ondernemers nodig, mensen die verantwoordelijkheid willen nemen. Leiders en denkers die betrokken raken bij oplossingen, en de handen uit de mouwen steken om die ook te realiseren.

Denkers bedenken, ondernemers bouwen

Het zijn de denkers en filosofen die de mensenwereld wereld, en hoe we daarin samenleven, hebben bedacht, maar het zijn vooral de doeners en ondernemers die het gemaakt hebben tot wat we nu hebben, het goede en het minder goede. En als je de pure omvang en complexiteit daarvan tot je neemt, dan is het geen wonder als je wat overwelmd raakt. Dan is het geen wonder dat je soms zo bang wordt dat je niets meer durft te doen dan anderen vertellen wat er mis is, en te roepen dat het opgelost moet worden.

Echte leiders vragen offers en inzet

Maar dat op zichzelf is niet genoeg, bij lange na niet. Leiders brengen ons ertoe om offers te brengen aan het nieuwe, en om het werk te doen wat we zonder hen niet zouden doen. Wij willen de uitkomst wel en de voordelen, maar zonder inspirerende leiders weten we niet hoe, waarheen, en zijn niet bereid om de weg te bewandelen.

Grote leiders komen uit dwingende noodzaak

En misschien is het ook daarom dat er door de geschiedenis heen maar enkele grote leiders zijn opgegroeid, en dat die leiders meestal onder moeilijke omstandigheden zijn ontstaan waarin niets anders meer mogelijk was. De Ghandi’s, de Mandela’s, de Dalai Lama’s, maar ook leiders die grote doelen stelden die onmogelijk leken, zoals “Over 10 jaar staat er een mens op de maan”.

Niet vandaag of morgen

Oke, misschien hebben we revolutie nodig, maar dan wel met een leider die het aankan en ervoor wil staan. En als die er is, dan zijn er vervolgens wel weer vele handen en denkers die het willen bedenken, uitwerken en bouwen. En een dergelijk groot project vraagt en lange adem, misschien wel meerdere decennia.

De waarde van stabiliteit

Het is gelukkig niet zo gemakkelijk om onze systemen omver te werpen, want we zouden ook niet meer overleven zonder deze systemen (met hun nadelen). En als er iemand is met een goed idee, zijn er vast wel ondernemers en leiders voor te vinden die het willen uitvoeren.

Gezocht: inspirerend leider met briljant idee!

We zijn op zoek naar precies dat: Die leider en dat briljante idee! Een leider die ons voor gaat naar een inspirerend doel. Misschien ben jij die leider wel. En anders wordt het tijd dat je van klagen afstapt, en begint met het ontwikkelen van dat inspirerende idee en je eigen leiderschap. Toon ons hoe het kan, dan volgt de rest vanzelf. Want waar onvrede is, is een wil om het beter te doen. Wat ontbreekt is dan vooral positief en inspirerend leiderschap. Niet om het oude omver te werpen, maar om ons te leiden naar die plek waar alles beter zal zijn.

Klagen is vermoeiend

En al dat geklaag? Dat maakt ons allemaal alleen maar moe en moedeloos, en leidt ons slechts af van wat we werkelijk te doen hebben. Klagen houdt ons slechts klein, passief en afhankelijk als een kind, waar leiderschap van je vraagt dat je de reis naar volwassenheid, en volwassen verantwoordelijkheid, al hebt gemaakt, of tenminste wil aangaan. Niet voor niets zeggen we dat de echt leider moet “Opstaan”

Wat ben jij?

Ik vraag je nu concreet: Ben jij die Leider die we zoeken? Of wil je slechts een van de vele tegen-stemmen zijn?