Je hebt een familieopstelling meegemaakt en daarbij van alles gehoord, gedaan en gevoeld, misschien heb je ook wat nieuwe verhalen opgebouwd. Het zijn vaak indrukwekkende ervaringen, het deelnemen aan familieopstellingen, misschien zelfs transformerende ervaringen. Een logische vraag (vooral van vraagstellers) is dan: Wat nu? Hoe ga ik verder met de uitkomst van de familieopstelling? Hoe werkt het door? Welke actie kan ik nemen om de werking van de familieopstelling maximaal te benutten? Een interessante vraag die veel aspecten en tendensen in ons aanraakt.
Het doel van elke vraag is verandering
Ongeacht van wat iemands verhaal is: Als iemand een familieopstelling zoekt, dan is de onderliggende bedoeling ALTIJD om iets te veranderen. Bewustzijn (of weten) is nooit het doel, slechts een van de middelen naar een doel. De overtuiging hierbij is dat als we maar de juiste verhalen, de juiste aandacht en het juiste bewustzijn hebben, dat daardoor onze gevoelens en ons bestaan gemakkelijker wordt.
Niet alleen leidt bewustzijn naar beter voelen, het maakt ook onze intenties en ons handelen beter, zo gaat de overtuiging. Natuurlijk, we willen vrij zijn, of anders het tenminste wat gemakkelijker hebben. Niets logischer dan dat. Bestaan is vaak niet zo gemakkelijk en staat in schril contrast tot de ideaalstaat van een verzorgende ouder die alles veilig en mogelijk maakt. Ooit kende we dit, misschien leefden we het zelfs, en we blijven het willen.
Bewustzijn die vrij maakt
Vrij zijn, waarvan? Vrij van pijnlijke en onprettige gevoelens natuurlijk, vooral het trio: verdriet, boosheid en angst. We kunnen natuurlijk best onze pijlen op iets anders gericht hebben, maar als we daarin teruggaan naar wat ons belemmert blijkt dat altijd een of ander gevoel te zijn. Eigenlijk gaat het altijd een vorm van angst of gemis, want veel andere symptomen zijn slechts een reactie daarop.
Geloof in bewustzijn
Er zijn veel verhalen over de doelen en uitwerking van familieopstelling, veel ervan gaan over weten en bewustzijn, maar dat is dus nooit het einddoel. We zoeken bewustzijn omdat we geloof hechten aan de overtuiging dat bewustzijn of kennis leidt tot iets beters dan we nu hebben. Als gevoelens er mogen zijn, dan moet bewustzijn ze in elk geval wat rustiger maken en dragelijker zodat we meer kunnen openen.
Geloof dat hard werken leidt naar (betere) uitkomsten
Ons geloof is dat als we werken aan iets, als we maar flink oefenen en doelgericht doorzetten, als we maar meer zouden weten (of ons weten verbeteren), dat ons leven dan beter (gemakkelijker, plezieriger) wordt. Actie is ons middel naar een gemakkelijker of leuker leven, of naar wat dan ook.
Actie-verslaving van een bezig brein
Wij zijn dol op actie, of het nu de actie van denken, verzamelen, communiceren of lichamelijk doen is, niets liever dan actie. Actie zorgt ook dat we minder stilstaan bij gevoelens en dus minder voelen. We leiden onszelf graag af met actie, onze eerste verslaving, zelfs meditatie kan actie worden als je het zo oppakt.
Bewustzijn is geen eindpunt, zelfs niet de verandering
Bewustzijn op zichzelf is alleen een doel als je niet verder kijkt dan dat. Soms (misschien zelfs vaak) is bewustzijn slechts een poging om jezelf los te maken (dissociëren) van gevoelens en gedachten die pijnlijk zijn. Pijnlijk gedrag is daarvan slechts een uitvloeisel.
Voelen is lastig en daagt onze zelfregulatie uit
Pijnlijk gedrag is vaak ook weer slechts een poging om een gevoel kwijt te raken of aandacht voor een gevoel te vragen. Niet dat we dat altijd zelf door hebben. We hebben eerder moeite met het reguleren van onze gevoelens dan dat we ongevoelig zijn.
Is niet-veranderen, actieloosheid, beter?
Ik ken iemand die met ook met opstellingen werkt en me vertelt dat hij het bijna niet meer gebruikt. De reden is dat hij steeds meer denkt dat het over bewustzijn moet gaan en niet over verandering. Zijn bewustzijn gaat over niet-actie en niet-verandering, maar is daarmee slechts de ultieme weg naar niet-doen en dus niet-leven.
Leven is beweging
Leven is beweging, dit soort bewustzijn verbind zich niet aan de beweging en is dus in zichzelf dood-bevorderend. Misschien komt het zelfs voort uit een diep verlangen naar niet-bestaan, een bewegingloze staat die we dood noemen. Het is een illusie natuurlijk, want wat wij dood noemen bestaat niet in de natuur.
We houden van onze illusies
Wij spreken slechts over een concept dat op zijn hoogst gevonden kan worden in de dood van onze geest. Ons lichaam transformeert van zichzelf onmiddellijk nadat wij het dood noemen naar andere lichamen doordat het opgegeten wordt door bacteriën en andere levende wezens. In leven bestaat alleen beweging.
Leven is turbulentie afgewisseld door perioden van tijdelijke rust. Wij denken vaak verkeerd over dat waarneembare feit. Eigenlijk is ons lichaam en alles wat we natuur noemen voortdurend in transformatie in variërende tempo’s en vele verschijningsvormen. De relatieve rust geeft voeding aan nieuwe groei en herstel, voordat er weer turbulentie komt die alles verstoort en op ruwe wijze ruimte maakt.
Bewustzijn onttrekt zich aan leven
Waarnemend bewustzijn onttrekt zich aan leven en heeft daarom moeite met deelnemen. Het houdt niet van verbinden omdat er dan teveel gevoeld moet worden. Dat maakt het aantrekkelijk voor mensen die veel last hebben van voelen, zoals degenen die zich hoog gevoelig zouden noemen.
In de psychologie zou een woord als schizoïde (of versnipperde) structuur dan kunnen kloppen. Mensen met een dergelijke structuur hebben moeite met in hun lichaam leven en zijn eigenlijk nog bezig met incarneren in hun lichaam (met als voorkeur het teruggaan naar een materievrije staat). Vaak hebben ze veel met spiritualiteit en hebben hun vermogen tot afstemmen sterk ontwikkeld (zodat het veiliger wordt).
Dit bewustzijn moet zich wel onttrekken om daarmee tot overzicht en begrijpen te komen. Dit begrijpen is alleen mogelijk als het leven wordt vertraagd en vereenvoudigd tot een begrijpelijk concept in plaats van iets dat werkelijk ondergaan en geleefd wordt. Het is ons brein dat ons verleidt tot denken.
Niet-leven is nutteloos voor de levenden
Een zoektocht naar dit soort bewustzijn (het ultieme waarnemen en begrijpen, in plaats van deelnemen) geeft veel bezigheid terwijl de beoefenaar tot een waarnemer van leven wordt en zichzelf steeds meer tot stilstand brengt. Een spiritueel ideaal, maar wel een die weinig verdraagt en uiteindelijk slechts leidt naar een rol als spiritueel leraar, omdat elke andere rol teveel leven heeft om op die plek te blijven.
Dit soort bewustzijn is nutteloos voor elk mens dat meer zoekt dan dood en de turbulentie graag ervaart. Wat beweegt iemand om het zelfs te zoeken? Degenen die deelnemen proberen het moment (en zichzelf) niet te begrijpen maar te leven en ervaren. Zij zijn de dansers en bouwers.
Bewustzijn is hooguit een pauzeknop voor de levenden
De levenden kunnen op momenten baat hebben bij de stilstand, de inzichten van de leraren, maar zullen nooit kiezen om daar te blijven. Intuïtief begrijpen ze dat daar hun plek nog niet is. Zij willen de pijn en destructie en de verbinding, omdat ze door hebben dat een leven gewijd aan weten misschien helpt de ongemakken te verlichten maar te weinig leven in zich heeft.
De bewustzijnszoeker zoekt uiteindelijk de verbinding die het zo slecht verdraagt. Hij wordt geleidt door zijn wens om uit de gevoeligheid te komen. De luwte is in natuur slechts een pauzeknop. Slechts weinigen willen hun resterende tijd in deze pauzestand verblijven. En als je zo iemand vind, zal je vroeger of later de illusie ervan herkennen en terugkeren.
De waarheid van alles is slechts bewustzijn
De onwaarheid in deze “Alles is slechts bewustzijn”-filosofie komt onmiddellijk omhoog, wanneer ik in een groep vertel over mijn familiehistorie en hoe dat in mij doorwerkt en me beïnvloed. Onmiddellijk komt de wijze bewustzijnszoeker met de reactie “Nu je weet hoe je familiesysteem en je ouders in je doorwerken, kan je jezelf bevrijden. Nu je weet, kan je loskomen van je ouders”.
Ik vond deze directe reactie verrassend in het licht van het bewustzijn-verhaal, vooral omdat het de optie van de loyaliteitsbeweging zo duidelijk uitsloot en de loyaliteit daarmee ontkende en miskende.
Intuïtieve reacties tonen vaak meer waarheid dan het verhaal
Heb je door wat hier gebeurde? In plaats van zelfs stil te staan bij de waarheid van de verbinding in mijn verhaal… gaat de reactie onmiddellijk naar verandering en dringt daarop zelfs aan. Nu je weet (bewustzijn), kan je bevrijden (actie).
Ook deze reactie geeft blijk van een overtuiging, maar die geeft aan bewustzijn niet echt het laatste woord is, maar dat het eigenlijk wel om verandering gaat. Intuïtieve reacties vertellen waarheden, zelfs als ons bewuste verhaal graag wil dat het anders is. De persoon die we het eerst bedriegen zijn we vaak zelf. Niet dat het uitmaakt natuurlijk.
Verandering speelt zich op een ander (onbewust) niveau af
Als het voor je werkt zeg ik: vooral doen! Weet echter dat niet bewustzijn de verandering brengt, maar iets dat op een heel ander niveau afspeelt. Het kan je echter bij een groep mensen brengen die gemakkelijker voor je zijn en hetzelfde denken, dus als dat belangrijk voor je is, of als je graag alleen bent en leest en denkt, dan is dit een prettige manier om te bestaan.
Familieopstellingen gaan over liefdevol verbinden
Als opsteller heb ikzelf nog nooit gestreefd naar bevrijding van kinderen van hun ouders. Dat is ook niet mogelijk. Wat bevrijdt is ook niet het loskomen van de ouders of het kennen van het verhaal over wat er speelt, maar juist de liefdevolle verbinding met de ouders waarin het kind harmonie heeft met zijn oorsprong.
Het kind wil niet vrij zijn van zijn oorsprong, dat denkt het maar als het die verbinding nog afwijst en daardoor gehandicapt (beperkt) leeft. Hoe moeilijk ik mijn leven en de relatie met mijn ouders misschien ook vindt, toch is er niets in mij die serieus wil breken met de ouders waaruit ik voortkom.
Zelfs zwaar mishandelde en genegeerde kinderen laten anderen niet aan de ouders komen. Hulpverleners die met jongeren werken weten hoe sterk deze kracht is. Het is onze belangrijkste imprint en we zijn teveel onze ouders. De enige manier om los te komen is als deze beweging voortkomt uit de loyaliteit aan onze ouders.
Onder de illusie is de verbinding, onze blinde loyaliteit
Ook onze bewegingen door leven zit in die zin vol illusie en familieopstellingen helpen deze loyaliteit ontdekken zodat we op een ander niveau kunnen terugkeren en weer thuis komen. Zelfs het diepste lijden blijkt helemaal goed, wanneer het vanuit deze bron komt.
Wat drijft ons op de zoektocht naar bewustzijn?
Vraag je maar af: Waarom wil je dat bewustzijn of dat weten eigenlijk? Wat zou er veranderen als je zou weten? Je zult altijd uitkomen bij iets wat je wilt of waar je vanaf wilt, ook al is het door je wil op te geven (wat ook weer zo’n gangbaar verhaal is waar we geloof aan kunnen hechten).
Emotie als bewegende kracht
Meestal gaat ons streven (zoeken) over een gevoel dat moet verdwijnen (oplossen), veranderen of juist komen. Emoties bewegen ons, zoals ze ook zelf bewegen en veel van ons is slechts een reactie. We willen betere gevoelens en prettigere verhalen (omdat die ons naar naar betere gevoelens leiden).
Gevoelens en verhalen (gedachten) die knagen, lastig of pijnlijk zijn mogen op zijn hoogst ervaren worden, maar dat ervaren moet wat ons betreft dan wel leiden naar het verdwijnen van deze gevoelens.
Soms zoeken we hulp
Als we op eigen kracht niet genoeg verder komen, nemen we misschien de actie om hulp te zoeken. De hulpverlener wordt dan opgezocht ons te helpen bij het kwijtraken of verkrijgen, ofschoon we misschien alleen zeggen dat we willen weten en er hulpverleners zijn die vergeten te vragen waarom dat weten zo belangrijk is voor de hulpvrager. Waarheen moet het weten leiden? Wat proberen we te verbeteren of bereiken in onszelf of ons leven?
Actie als eerste hulpbron
De normale manier waarop we veranderingen nastreven is door het nemen van een of andere actie. Hulp zoeken is zo’n actie, maar denken of communiceren evenzeer. Actiegerichtheid is belangrijk voor ons. We zijn ook niet gemaakt om langere tijd stil te staan, we zijn gemaakt om te leven.
Als we bezig zijn voelen we minder
We hebben geleerd juist via actie onze doelen te bereiken en weg te gaan van gevoelens. Ons brein heeft dan ook andere dingen te doen dan ons gevoelens geven. Actie en doelgerichtheid geven ons een manier om controle te krijgen, ze geven ons in een verder onzeker bestaan. De koe bij de hoorn pakken, ons meer comfortabel voelen bij de gedachten dat we iets kunnen doen om te verbeteren.
Familieopstellingen vragen om niets te doen
Als je die actiegerichte houding echter meeneemt in het resultaat van familieopstellingen dan werkt dat verstorend. Familieopstellingen is anders dan veel andere vormen van coaching of therapie (of hulp in het algemeen). Het speelt zich allemaal af op een ander niveau. Dat niveau is onbewust en toont je slechts zijn effecten.
Werken doe je tijdens Familieopstellingen, niet erna
Net als hypnose of NLP, werkt opstellingen in het moment en brengt een verandering die als vanzelf zijn weg moet vinden. En eigenlijk werkt het vaak zo fundamenteel dat het zelfs niet eens op een directe manier een doel realiseert, en in plaats daarvan een verandering aanbrengt die op veel terreinen van je leven kan bijdragen, waaronder datgene waar je voor kwam.
Onbewust is beter
De manier waarop dat gebeurt is doordat er een nieuw beeld in je is ontstaan, dat zich ook na de opstelling nog verder kan ontwikkelen, volledig onbewust. In zekere zin zou je het kunnen vergelijken met planten van een zaadje die dan uit zichzelf gaat groeien tot een plant. Het bewustzijn vol van illusies en voorkeuren zou het alleen maar vervormen en verstoren. Beter als het volledig zijn eigen weg kan gaan en onbewust integreren in je.
Je ziel weet wat het te doen heeft
Het is belangrijk om het die ruimte te geven, het vrij te laten om zijn eigen weg te vinden. Dan zal het zijn uitwerking op de ziel hebben (zoals Bert Hellinger dat noemt) en die zal op enig moment weten wat het te doen heeft. Dan zal van binnenuit een nieuwe authentieke beweging opkomen die je kunt volgen.
Integreren vraagt wat tijd
Dit vraagt soms wat tijd, en het is belangrijk om dit wat tijd te geven. Je ziel (dat wat in, en door, je beweegt en je richting bepaald) heeft tijd nodig om het beeld te integreren en te bepalen welke effecten het zal hebben in je. Na de integratie zal de verandering ook aanvoelen als vanzelfsprekend, alsof het nieuwe er altijd al was. Het is dan geen verandering meer.
De ziel beweegt van binnen uit
Als je vooruit zou gaan lopen op de beweging van je ziel, dan zou je slechts reageren op invloeden van buitenaf, de therapeut, de opstelling, het nieuwe beeld. Dan wordt je niet werkelijk geleid door je ziel, maar door gedachten, of je doelen, of je onrust, of wat dan ook. Je geest en gedachten gaan teveel op in wat buiten je plaatsvind. Teveel actiegerichtheid laat de ziel zich terugtrekken en kan het effect van de opstelling teniet doen.
Laat het gewoon met rust en leef je leven
Als je het beeld echter simpelweg met rust laat, niets doet, het laat indalen in je ziel, dan zal er na een tijdje verandering optreden in je ziel. Dan kan je handelen, onafhankelijk van wat in de opstelling gebeurde. De stappen zijn dan in overeenstemming met de behoeften van je eigen ziel. Dat is een goede manier om te handelen, omdat het nergens aan gehoorzaamt of tegen verzet. Dan is het een volledig authentieke actie. Dat is de weg.
De impuls tot handelen komt dan uit een innerlijke ontwikkeling vanuit je eigen ziel die verantwoordelijkheid neemt. De beelden zijn slechts impulsen tot groei, en je moet afwachten hoe de ziel erop reageert.
Leren is een onbegrepen en volledig onbewust proces
Anders dan bewustzijn (wat vol zit met verhalen en intenties) is dit een volledig onbewust proces. Leren is eigenlijk een onbewust proces, wat we vervolgens verstoren en belemmeren met onze behoefte aan bewuste controle. Daarom zijn verhalen waarin we gerustgesteld worden in deze behoefte van belang. Maar die verhalen zijn niet het leren, dat gebeurt net als alles op een geheel ander niveau en zal wanneer het klaar is naar buiten komen en zich laten kennen.
We merken slechts de aanleiding en effecten van leren
We nemen de effecten van leren waar, we nemen waar wanneer leren nodig is, maar niemand weet nog hoe we precies leren. Het mag een mysterie blijven, want onbewust leren we veel meer dan ons bewustzijn ooit zal kunnen.
Niets doen werkt ook, vaak beter
Wat te doen na een familieopstelling? Niets, helemaal niets. Laat het lekker met rust en leef gewoon je leven tot als vanzelf je leven een stukje beter is geworden en je andere gevoelens hebt. Gemakkelijk is misschien niet zo gemakkelijk voor ons, want het geeft ons niets om te doen. Maar niets doen is heel fijn als je het eenmaal hebt geleerd. Geniet er maar van en vertrouw zoveel als je kunt.
Ik help slechts bij thuiskomen in eenheid
In elk geval beloof ik je bij deze dat ik je nooit zal helpen om los te komen van je ouders. Ik weet dat dat je niet zou helpen. Je bent onbewust ontzettend loyaal aan je oorsprong en ik kan en zal je dus alleen helpen om de liefde van je ouders te ontvangen en jouw liefde voor je ouders te ontdekken en weer te leven.
Misschien is deze stap veel moeilijker voor je, maar het zal je veel meer geven dan elk bewustzijn wat je zult kunnen bereiken. De verbinding is wat je eigenlijk zoekt. Goed of pijnlijk, je bent en blijft een kind van je ouders. Je bent je ouders en natuurlijk dat stukje meer, dat wat je uniek maakt. Ik wens je alle goeds op je reis.
Geef een reactie