Jon Jandai, een boer uit Noord-Oost Thailand, probeerde de stadse manier van leven en kwam erop terug nadat hij tot interessante inzichten kwam. “Leven is gemakkelijk”, zegt hij, “waarom maken we het zo moeilijk?” Vanuit heel herkenbare observaties, illustreert hij de eigenaardigheid en gekte van onze leefwijze. Hij vergelijkt dat met de eenvoud en het gemak van de traditionele leefwijze waar vandaan hij kwam. Een interessante TED-lezing en een mooie inspiratiebron.
Een huis bouwen is eenvoudig, vertelt hij, zelfs een kind kan in een paar minuten bakstenen leren maken, en in drie maanden heb ik een huis gebouwd met maar twee uur werk per dag. Nu heb ik veel huizen, en is mijn enige zorg in welk huis ik vannacht wil gaan slapen.
Ook jouw huis duurde drie maanden om te bouwen, maar nu moet je 30 jaar hard werken om het te krijgen. Waarom doen we dat? De basisbehoeften zouden voor iedereen goedkoop en gemakkelijk toegankelijk moeten zijn. Dat is eigenlijk pas beschaving.
Ik kan je zijn lezing van harte aanbevelen, onze leefwijze door de ogen van een traditionele boer. Hij is ingenieur geworden, maar ging terug naar zijn eerdere leefwijze. Hoor zijn verhaal. De lezing is Nederlans ondertitelt, maar voor het leesgemak is een Nederlandstalige versie (transcriptie) van zijn verhaal ook in de tekst onderin onderin toegevoegd.
We hebben geleerd om uit verbinding te gaan, onafhankelijk te zijn. We leerden te vertrouwen op geld, in plaats van te vertrouwen op elkaar.
Op de website van TED lezingen, kan je verder lezen dat Jon Jandai een boer is uit Noord-Oost Thailand. Hij richtte samen met zijn vrouw Peggy Reents in 2003 het Pun Pun Centrum voor zelfvoorziening op, een organische boerderij buiten Chiang Mai. Pun Pun is ook een centrum voor duurzaam leven en zaadproductie, voor het weer in gebruik nemen van inheemse en zeldzame zaden. Het centrum geeft ook trainingen in duurzaam te leven.
Jon is een leider in het terugbrengen van natuurlijke bouwstijlen naar Thailand en was de afgelopen 10 jaar regelmatig als spreker in tv-programma’s en in vele andere publicaties en ontwikkelt continue methoden voor het eenvoudig vervullen van menselijke basisbehoeften.
Life is easy. Why do we make it so hard?
Transcriptie
Er is een zin die ik altijd al tegen iederen in mijn leven heb willen zeggen. Die zin is “Leven is simpel“. Het is zo gemakkelijk en plezierig. Ik dacht er voorheen nooit zo over gedacht. Toen ik in Bangkok woonde, vond ik leven erg zwaar, erg gecompliceerd.
Ik ben geboren in een arm dorp in het noordoosten van Thailand. Als kind was alles erg leuk en gemakkelijk, maar toen kwam televisie en kwamen er veel mensen naar het dorp. Ze zeiden: “Je bent arm. Je moet succes najagen in je leven. Je moet naar Bangkok gaan en zorgen dat je succes krijgt in je leven.” Dus voelde ik me rot en voelde me arm. Ik moest naar Bangkok gaan.
Toen ik naar Bangkok ging, was het niet zo leuk. Je moest leren, veel studeren, en erg hard werken en dan kon je succes bereiken. Ik werkte erg had, minimaal acht uur per dag, maar kon niet meer permitteren dan een schaal met noodles als maaltijd, of misschien aardappelsoep, of gebakken rijst, of zoiets.
De plek waar ik woonde was erg slecht, een kleine kamer waar veel andere mensen sliepen. Het was erg heet en ik begon me veel af te vragen. Als ik zo hard werk, waarom is mijn leven dan nog steeds zo moeilijk? Er moet iets verkeerd zijn, want ik produceer veel dingen, maar kan zelf niet genoeg krijgen.
Ik probeerde te leren. Ik probeerde te studeren. Ik probeerde te studeren aan een universiteit. Het is erg moeilijk om in een universiteit te leren want het is erg saai. (gelach)
Toen ik naar de onderwerpen in de universiteit keek, in elke faculteit, bleken ze destructieve kennis te leren. Er was geen productieve kennis voor me in de universiteit.
Als je leert om een architect te zijn, of een ingenieur, dan betekent dat je meer ruïneert. Hoe meer van deze mensen aan het werk zijn, hoe meer de berg vernietigd wordt. Het goede land in Chao Praya Basin zal meer en meer bedekt worden met beton. We vernietigen meer.
Als ik naar de landbouwkundige faculteit ga, of iets zoals dat, dan betekent het dat we leren hoe te vergiftigen, hoe het land te vergiftigen, het water te vergiftigen, we leren alles te vernietigen.
Het voelt voor mij alsof alles wat we doen zo gecompliceerd is en moeilijk. We maken alles zo zwaar en moeilijk. Leven was zo zwaar en ik voelde me teleurgesteld. Ik begon te denken over: Waarom moet ik in Bangkok zijn?
Ik dacht terug aan toen ik een kind was, niemand werkte 8 uur per dag. Iedereen werkte 2 uur, gedurende 2 maanden per jaar. Een maand rijst planten en een andere maand rijst oogsten. De rest was vrije tijd. 10 maanden vrije tijd.
Daarom hebben mensen in Thailand zoveel festivals, elke maand hebben ze een festival… (gelach) … omdat ze zoveel vrije tijd hebben.
Iedereen doet een dutje. Zelfs nu in Laos, ga naar Laos als je kan, nemen mensen een dutje na de lunch en als ze ontwaken dan roddelen ze alleen maar. “Hoe is het met je schoonzoon?”, “Hoe gaat het met je vrouw?”, “Hoe gaat het met je schoondochter?”
Mensen hebben veel tijd, maar omdat ze veel tijd hebben, moeten ze met zichzelf leven. En als ze tijd hebben om bij zichzelf te zijn, dan hebben ze tijd om zichzelf te begrijpen. Als ze zichzelf begrijpen, dan kunnen ze ontdekken wat ze willen in hun leven.
Dus, veel mensen weten dat ze geluk willen, dat ze liefde willen, dat ze hun leven willen genieten. Daarom zien veel mensen schoonheid in hun leven en aan die schoonheid geven ze op vele manieren uitdrukking. Sommigen door de handgreep van hun mes te versieren, erg mooi. Ze weven erg mooie mandjes.
Maar nu doet niemand dat. Niemand kan zoiets meer doen. Mensen gebruiken overal plastic. Dus heb ik het gevoel dat daar iets verkeerd is. Ik kan op deze manier niet leven. Dus besloot ik mijn studie af te breken, de universiteit te verlaten en terug naar huis te gaan.
Toen ik terug thuis kwam, begon ik te leven zoals ik me herinnerde van mijn kinderjaren. Ik begon 2 maanden per jaar te werken en vergaarde 4 ton rijst. De hele familie van zes personen eet minder dan een halve ton rijst per jaar, dus konden we wat rijst verkopen.
Ik nam twee vijvers, twee visvijvers. We hebben nu het hele jaar vis te eten en ik begon een kleine tuin, minder dan een vijfde hectare (40 m2) en ik besteedde 15 minuten per dag om voor die tuin te zorgen.
Ik heb meer dan 30 verschillende groenten in de tuin en zes mensen kunnen dat niet allemaal opeten. We hebben dus overschot dat we op de markt verkopen. We verdienen daarmee ook wat inkomen. Voor mij voelt dat als gemakkelijk.
Waarom moest ik in Bangkok 7 jaar hard werken en nog steeds niet genoeg te eten hebben? Hier, met slechts 2 maanden per jaar en 15 minuten per dag, kan ik 6 mensen voeden. Dat is gemakkelijk.
Eerder dacht ik dat domme mensen zoals ik, die nooit goede cijfers op school hadden, geen huis konden bezitten, omdat alleen mensen die veel intelligenter zijn dan mij, die elk jaar de nummer 1 zijn in de klas, goede banen krijgen. Zij moeten meer dan 30 jaar werken om een huis te kunnen bezitten. Ik die geen universitaire studie kan afronden, hoe kon ik een huis krijgen?
Het is hopeloos voor mensen als ik, die geen opleiding hebben. Maar toen begon ik te bouwen met natuurlijke grondstoffen. Het is zo eenvoudig. Ik besteedde 2 uur per dag, van 5 uur in de ochtend tot 7 uur in de ochtend, 2 uur per dag. En in 3 maanden had ik een huis.
Een andere vriend, die de slimste in de klas was, besteedde ook drie maanden om zijn huis te bouwen, maar hij moest zich in de schulden steken. Hij moest 30 jaar zijn schuld afbetalen. Dus vergeleken bij hem heb ik 29 jaar en 10 maanden vrije tijd. (Gelach)
Dus voor mij voelt leven zo gemakkelijk. Ik had nooit gedacht dat het bouwen van een huis zo gemakkelijk zou zijn als dat. Ik bouw nu elk jaar een nieuw huis, tenminste een huis per jaar. Nu heb ik geen geld, maar ik heb veel huizen. (gelach) Mijn probleem is in welk huis ik vanavond zal slapen. (gelach)
Dus een huis is geen probleem, iedereen kan een huis bouwen. De kinderen, 13 jaar oud op school, ze maken samen bakstenen, ze maken een huis. Na een maand hebben ze een bibliotheek.
De kinderen kunnen een huis maken. Een erg oude non kan een hut voor zichzelf bouwen. Veel mensen kunnen een huis bouwen. Dus is het gemakkelijk. Als je me niet gelooft, probeer het. Indien iemand een huis wil hebben.
Het volgende is kleding. Ik voelde me arm, alsof ik niet aantrekkelijk was. Ik probeerde me te kleden als iemand anders, als een filmster, om mezelf er goed uit te laten zien, beter eruit te zien. Ik besteedde een maand om geld te sparen om een spijkerbroek te kopen.
Toen ik hem droeg, draaide ik linksom en rechtsom, keek ik de spiegel. Telkens wanneer ik keek, zag ik dezelfde persoon. De duurste broek kan mijn leven niet veranderen. Ik dacht, ik lijk wel gek. Waarom moest ik die broek kopen?
Waarom moest ik een maand besteden om een broek te hebben. Het verandert me niet. Ik begon daarover meer te denken. Waarom moeten we mode volgen? Omdat als we mode volgen, zullen we die nooit inhalen… omdat we volgen. Dus volg niet. Blijf gewoon hier. (gelach) Gebruik wat je hebt.
Dus daarna, tot nu toe, 20 jaar lang, heb ik nooit meer kleren gekocht. Alle kleren die ik heb, zijn restanten van mensen. Als mensen me bezoeken en ze gaan weer, dan laten ze veel kleren hier. Dus ik heb nu tonnen kleren. (gelach)
Als mensen zien dat ik erg oude kleding draag, dan geven ze me nog meer kleding. (gelach). Mijn probleem is nu dat ik vaak kleding moet weggeven aan mensen. (gelach) Het is zo eenvoudig.
Toen ik stopte met kleding kopen, voelde het dat het niet alleen kleding was. Het gaat om iets anders in mijn leven. Wat ik leerde is, dat als ik iets koop en ik denk daarover, dat ik koop omdat ik het leuk vind, of dat ik koop omdat ik het nodig heb… Als ik koop omdat ik het leuk vindt, dan betekent het dat ik iets verkeerd doe. Ik voel me meer vrij als ik zo denk.
Als laatste: Wat doe ik als ik ziek wordt? Ik maakte me in het begin daar erg zorgen over, omdat ik geen geld had. Maar ik begon daarover meer na te denken. Normaal is ziekte een normaal iets, niet een slecht iets. Ziekte is iets dat ons eraan herinnert dat we iets verkeerd deden in ons leven. Dat is waarom we ziek werden.
Dus als ik ziek wordt, moet ik stoppen en teruggaan naar mijzelf. Ik moet erover denken, wat ik deed was verkeerd. Dus ik leerde hoe ik water kan gebruiken om mezelf te genezen, hoe ik aarde kan gebruiken om mezelf te genezen. Ik leerde om basiskennis te gebruiken om mezelf te helen.
Dus nu ik op mezelf vertrouw in deze vier dingen, voelt leven erg gemakkelijk. Ik voel iets als vrijheid, ik voel me vrij. Ik voel dat ik me niet meer zo zorgen maak over van alles. Ik voel minder angst en kan doen wat ik wil in mijn leven.
Voorheen was ik erg bang, ik kon niets doen, maar nu voel ik me erg vrij, alsof ik een uniek persoon op deze aarde ben. Niemand is zoals ik en ik hoef niet te zijn als iemand anders. Ik ben nummer 1. Dingen zoals dit maken leven erg gemakkelijk erg licht.
Daarna begon ik te denken over hoe donker ik me voelde in mijn leven in Bangkok. Ik begon te denken dat veel mensen zich misschien voelen zoals ik toen. Dus begonnen we een plek genaamd “Pun Pun” in Chiang Mai.
Het hoofddoel van Pun Pun is zaden bewaren. Zaden verzamelen, omdat zaden voedsel is en voedsel is leven. Als er geen zaden zijn, is er geen leven. Geen zaden, geen vrijheid. Geen zaden, geen geluk, omdat je leven afhangt van iemand anders, omdat je geen voedsel hebt.
Dus ie het erg belangrijk om zaden te bewaren. Dat is waarom we ons richten op het behouden van zaden. Dat is het belangrijkste in Pun Pun.
Het tweede ding is dat het een educatiecentrum is. We willen een centrum hebben waar we zelf kunnen leren, leren hoe we leven gemakkelijk kunnen maken. Omdat ons is geleerd om leven voortdurend gecompliceerd en zwaar te maken. Hoe kunnen we het gemakkelijk maken? Het is simpel, maar we weten niet meer hoe we het simpel kunnen maken omdat we het altijd moeilijk maken.
En nu beginnen we te leren, te leren hoe we samen kunnen zijn, omdat ons geleerd is hoe we onszelf uit verbinding van alles en iedereen houden, om onafhankelijk te zijn, zodat we alleen op het geld kunnen vertrouwen. We hoeven niet op elkaar te rekenen, maar nu, om gelukkig te zijn, moeten we terugkomen, moeten we onszelf opnieuw verbinden, verbinden met andere mensen, onze geest verbinden met ons lichaam, opnieuw samen.
Dus we kunnen gelukkig zijn. Leven is gemakkelijk. En van het begin tot nu, wat ik geleerd heb is dat de vier behoeften: voedsel, huis, kleding en medicijnen, goedkoop moeten zijn en gemakkelijk voor iedereen. Dat is de beschaving.
Maar als je deze vier dingen zwaar maakt en moeilijk voor veel mensen om te krijgen, dat is onbeschaafd. Dus als we nu kijken, overal om ons heen, dan is alles zo moeilijk om te verkrijgen. Het voelt voor mij als de meest ongeciviliseerde tijd in de menselijke geschiedenis op deze aarde.
We hebben zoveel mensen die de universiteit hebben afgerond. We hebben zoveel universiteiten op de aarde. We hebben zoveel slimme mensen op deze aarde, maar leven wordt zwaarder en zwaarder. Voor wie maken we het zo zwaar? Voor wie werken we zo hard? Voor mij voet dat als verkeerd, als niet normaal.
Dus ik wil slechts terug naar wat normaal is. Een normaal persoon zijn, gelijk zijn aan dieren. De vogel maakt een nest in een of twee dagen. De rat graaft in een nacht een hol. Maar slimme mensen als wij besteden 30 jaar om een huis te krijgen.
Veel mensen geloven niet eens dat ze een huis kunnen hebben in hun leven. Dat is zo verkeerd. Waarom vernietigen we onze kracht? Waarom vernietigen we ons vermogen zoveel?
Voor mij voelt het als genoeg om op een normaal manier mijn leven te leven, op de abnormale manier, dus nu probeer ik om normaal te zijn.
Mensen kijken naar me alsof ik abnormaal ben… (gelach) …alsof ik gek ben, maar dat interesseert me niet, omdat het niet mijn schuld is. Het is hun schuld dat ze zo denken. Mijn leven is momenteel gemakkelijk, dat is genoeg voor mij.
Mensen mogen denken wat ze willen. Ik kan niets buiten mezelf beheersen. Wat ik kan doen is mijn eigen gedachten veranderen, mijn eigen geest managen. Nu is mijn geest licht en gemakkelijk, dat is genoeg.
Als iemand een keuze wil hebben, dan kan je een keuze hebben. De keuze om gemakkelijk te zijn of moeilijk. Het hangt van jou af. Dankjewel. (Applaus)
Geef een reactie