Avontuur in een levend dorp

Als onze vriend Peter voorbij komt, heeft hij vaak wat interessante ervaringen te delen. Peter is eigenlijk altijd wel met een bouwplan bezig, of dat nu een nieuw lemen beeld is, een voertuig of een nieuw gebouw. Zo heeft hij inmiddels een aardig netwerk van kennisbronnen en helpers ontwikkeld.

Peter is kunstenaar en bouwer aan Peter’s Paradijs en zijn verhalen zijn heel divers. Ze gaan regelmatig over workshops of lezingen die hij bijwoonde, iets wat hij op internet tegenkwam, of iets wat hem overkwam, of een plan waar hij aan werkte.

Een creatief mens is altijd in beweging en dan kom je steeds weer wat tegen. Regelmatig gaan de verhalen dus ook over inspirerende mensen die hij heeft ontmoet wanneer hij iets nodig had op marktplaats. Voor hem is marktplaats een rijke bron van ontmoetingen.

Bij Peter gaat het dan bijvoorbeeld over leem, dakpannen, een set oude stalramen, of een schuifpui. En natuurlijk kom je als je dat soort zaken koopt of verkoopt, ook veel gelijkgestemde bouwers tegen en mensen die iets kunnen.

Als je dan Peter bent, dan kan het zomaar zijn dat de volgende dag zo iemand aan het helpen is om je dak te bouwen, of een schuifpui bij je gaat installeren. Allemaal moeiteloos en vaak wordt hij nog bedankt voor de ervaring ook. Voor timmermannen, klussers, tuinliefhebbers, filosofen en kunstenaars is het goed toeven in Peter’s Paradijs.

Laat Peter maar schuiven. Hij is altijd bezig, maar weet ook altijd hulp te vinden en leert dan weer veel van de handige handen die voorbij komen. Zijn bouwwerken reflecteren zijn langdurige ervaring met het bouwen van objecten en hij kan erg sociaal zijn als hij wilt en niet thuis geven als hij niet wil. Een man die zijn eigen pad kiest en soms grote stappen maakt.

Laatst vertelde Peter dat hij wat overtollig Leem (zijn favoriete materiaal) had aangeboden op marktplaats en was hij erg enthousiast geworden over de man die het kwam ophalen.

Peter had een prettig gesprek gehad met een Bob en hoorde daarin waar die zoal mee bezig was. Het bleek een echt geestgenoot, in de zin van dat ze beiden graag ecologisch bouwen, zo leek het en het zou ook wel iets voor mij zijn, aldus Peter. Ik moest maar eens op internet zoeken naar “The Greenman Project“

Toen ik dat meteen deed, zag ik wel wat hij bedoelde. De website was niet heel uitgebreid, maar het ging over levend bouwen en onder projecten stonden veel foto’s waarin met wilgen an ander planten waren gebruikt om objecten en standbeelden te maken.

De onderste foto’s lieten ook een aantal interessante stukjes zien zien van een gebouw dat ik later ook in levende lijve zou bezoeken, maar daarmee loop ik wat vooruit op dit verhaal.

In elk geval leerde ik er dat dit een echtpaar was dat zich vooral richtte op het werken met levende natuur en dan op een interessante en ecologische manier.

Bob Radstake omschrijft zichzelf met woorden als landschapsarchitect, ontwikkelaar en ontwerper en bij Cathelijn Radstake- Blankevoort staat Organisatie en permaculturist.

Peter had dus gelijk toen hij dacht dat ik ze wel zou willen ontmoeten. Hij had ook zelf het internet doorzocht en had daar gelezen dat ze vrijdag 7 februari een open dag hadden. Of ik misschien mee wilde?

Een leuk dagje uit met een vriend is natuurlijk niet iets om zomaar af te slaan, en als een vriend ergens enthousiast over is dan straalt dat uit. Ik nam zijn uitnodiging dus graag aan.

De open dag had ik niet gezien op hun website, maar dat was voor mij geen probleem, als Peter het wist dan zou het wel goed zijn. Ik had iets gezien van huizenbouw met een paar plaatjes die eruit zagen alsof er zo Hobbits (Lord of the Ring?) in konden trekken.

De levende huizen leken deels ingegraven en deels te bestaan uit muren en daken van levende bomen, dus in elk geval anders en ook wel iets dat ik leuk en interessant zou vinden. Ik was dus ook wel nieuwsgierig naar de presentatie en wat er precies te zien zou zijn.

Inmiddels had ik ook een andere website gevonden “Het Levende Dorp“, wat nog wat meer van hun bezigheden en plannen toonde. Ik las over het verlangen om een eco-dorp te creeren en de zoektocht naar sponsoren en investeerders.

Er bleek een terugkerende “Living Village Festival” te bestaan met een reeks foto’s vol vrolijke gezellige mensen (en een eigen website). Bob en Cathelijn, waren (zijn) dus duidelijk deel van een groter netwerk en er is veel beweging daar.

Gezellige mensen, groene natuur, bos, levend bouwen en ecologisch, wie wil dat nu iet? Het past in elk geval bij hoe ik graag wil zijn, dus die open dag zou best een beleving kunnen zijn. Had Peter’s Paradijs paden gekruist met een paradijs van Bob’s en Cathelijn’s ? Beide kunstenaars op hun eigen grond.

De plek van Peter is me inmiddels goed bekend. Ik mocht hem helpen met een website voor zijn plek, dus dan ga je vanzelf ook meer ervan ontdekken.

Peter heeft zijn plek mooi gemaakt met lemen beelden, een stro(balen)huis dat van binnen en buiten bedekt is met Leem. Zijn nieuwste project was een soort middeleeuws ogen gebouw met houten balken en lemen muren en vloeren. Een parel op zijn land.

Hij wilde graag dat het deels een stal voor zijn paarden zou zijn en deels ook een nieuwe plek waar hij zou kunnen creëren. Vorig jaar was dat al bijna klaar, toen de gemeente andere plannen bleek te hebben, maar ook daarna zijn er weer nieuwe plannen en bewegingen ontstaan.

Creativiteit staat nooit stil en laat zich niet aan banden leggen. Maar elke creatief heeft vroeger of later met gemeentelijke invloed te maken (zoals later ook bij Bob zou blijken) en moet zijn weg daarin vinden.

Plannen zijn om van af te wijken, dus ook in het geval van een open dag gaat het niet altijd zoals je verwacht. Het begon wel volgens plan. Ik had afgesproken om naar Peter te gaan en van daaruit samen verder te reizen, dus dat deed ik ook.

Rustig aan beginnen met koffie en koffiepraat. Er waren nog wat hulpvragen over computers en telefoons en Peter had ook lunch voor me geregeld (echt een heer op zo’n moment), dus de start verliep goed.

Peter vertelde dat hij die ochtend nog even telefonisch naar Bob had uitgereikt, om onze komst af te stemmen, maar hij had nog geen antwoord gekregen. Hij had dus niet kunnen vaststellen of het doorging.

We besloten gewoon maar te gaan en te zien waar we zouden uitkomen. We hadden beiden het adres van de website gekopieerd en gingen op pad. Op dat adres aangekomen, bleek verrassend dat ze daar al een jaar of drie weg waren.

Ondertussen kreeg ik een App van Tineke, die op internet ook nog even had gezocht naar de open dag, met de vraag of we er al waren en dat ze alleen een pagina had gevonden waarop een open dag op 7 februari 2015 stond aangegeven.

Daarmee wist ik eigenlijk al hoe laat het was, Peter had waarschijnlijk het jaartal niet opgemerkt. Niet, dat zoiets me ontmoedigd trouwens, een foutje kan gerust ook een leuke ontmoeting of ervaring opleveren. En een buiten-dag met een vriend heeft in zichzelf ook al genoeg waarde. Het weer was goed en we hadden lunch en water bij ons.

De nieuwe bewoner wisten gelukkig dat Bob en Cathelijn inmiddels naar de andere kant van Dalfsen waren verhuist, en gaf een uitgebreide instructie van hoe we erheen konden gaan.

Natuurlijk leven we in een mobiel tijdperk met magische apparaten, dus mijn handcomputer wilde graag eerst nog even uitreiken naar Bob of Cathelijn zelf in de hoop dat hij een adres zou krijgen.

Eerst belde ik, net als Peter, naar Bob’s nummer, wat opnieuw voicemail opleverde, maar daarna probeerde ik ook Cathelijn en kreeg meteen een verraste maar geamuseerde Cathelijn aan de telefoon.

Na wat korte verwarring en veel gelach, en terwijl ze Bob naast haar vertelde wat er gebeurde, begon ze vrolijk aanwijzingen te geven.

We hadden nu een adres om naartoe te rijden en daarna hoefden we alleen maar een padje tussen bosjes te vinden, die we een paar honderd meter konden volgen en over een dijkje zouden we dan een u-bocht moeten maken en daar, na een meter of 20, zouden we een groene vrachtwagen en huis moeten zien. Een woonplek zonder adres, altijd leuk.

zo gezegd, zo gereden, althans het grootste stuk. We mochten genieten van de groene landerijen en het landschap van Overijssel, terwijl mevrouw Maps ons naar het adres leidde. Daar wisten we het pad tussen de bossen snel te vinden. So far, So good.

Opeens kwamen we van groene landerijen in een klein bosgebied, dat deed denken aan een vakantiepark met mooie huisjes en veel buitenleven. Ik hou van bos, dus als het daar was, dan was mijn dag al goed.

Direct na de dijk vonden we een zijpad rechts, die een u-bocht zou kunnen zijn, dus daar gingen we maar in om te ontdekken dat de weg (nou ja, modderpad) daar ophield. Het laatste stuk was dus nog even zoeken, maar nergens een groene vrachtwagen in zicht.

Omdraaien maar en kijken of we de ander kant op zouden moeten bochten. Daar waren wel nog wat huisjes en een soort parkeerterrein, maar ook nergens een groene vrachtwagen.

Gelukkig zagen we iemand met leem aan een portiek bouwen, dus zou dat Bob kunnen zijn? Nee wist Peter en het bleek een Engels sprekende jongeman te zijn, maar hij was hulpvaardig en wilde ons wel helpen om de juiste plek te vinden.

De man stapte dus met ons in de auto en keek nadenkend, maar bedacht toen naar wie we waarschijnlijk wilden gaan ( je zou het andersom verwacht hebben ) en vervolgens bleken gewoon aan de overkant te moeten zijn.

Dus na de dijk links in plaats van rechts, en niet voor zover ik heb gezien geen U-bocht. Alleen stonden we nu op de dijk en het huis was eronder, dus we moesten nog wel even tussen de planten door klimmen.

De nieuwe plek bleek nogal “off grid” te zijn, zoals dat in het Engels zo mooi heet, iets waar ik goede jeugdherinneringen aan heb. Geen aansluitingen op gasnetwerken, water of stroom, zelfs geen rioolaansluiting, maar wel veel bos.

Wie heeft er stroom nodig, als je lekker in bos kunt leven? Oke, Bob dus, maar die heeft een zonnepaneel en dat is genoeg stroom voor zijn behoefte.

Bob had ons inmiddels gezien en heeft zich gastvrij op ons gestort en bracht ons meteen langs een aantal van zijn creaties, te beginnen met een zijmuur die was opgebouwd met allerlei plantenbakken waarin wilgentakken (en nog een ander boom, die me ontschiet) waren gestoken.

Hij vertelde dat de bakken al snel vol wortel zouden zijn en sowieso een tijdelijke oplossing, omdat de bomen uiteindelijk aan elkaar worden geënt en een grote boom zou worden. Ook had hij een toren gehad op zijn huis, maar die moest van de gemeente verwijderd worden wegens een hoogte-richtlijn.

Er was yoga-ruimte, met heel veel raam dat uitkeek op bos en weiland en een compost-toilet dat met leem, takken en stenen kunstig tot een troon was gebouwd. Er waren diverse houdkachels om te zorgen voor warmte en warm water voor de douche en nog vele meer.

Nog duidelijk een project in wording, maar dat is misschien altijd zo bij de creatieven. Al veel details waren klaar, maar nog veel grote veranderingen waren in beweging. We zagen de veranda van de foto’s en boven het gootsteen was de kruidenkast van takken en planken ook aanwezig.

We zagen ook een maquette van het levende huis, dat hij eerder gebouwd had, maar die zou nog op het vuur gaan wegens ruimtegebrek. “Bob de bouwer” ontwikkelt verder en de maquette was inmiddels niet meer nodig. Er was veel te horen en zien en aan ideeën geen gebrek.

De nieuwe plek was al zo ongeveer het levende dorp geworden, begreep ik. Hij vertelde dat van de plekken daar er inmiddels al 12 in bezit waren van gelijkgezinden. Er waren geen vergaderingen en gezamenlijke maaltijden zoals in een commune, maar ze wisten elkaar wel te vinden en stonden voor vergelijkbare waarden.

Water konden ze in jerrycans bij een lokale boer halen en verwarmen gebeurt met houtkachels en ze gebruiken nog gasketels voor het koken, maar dat verandert nog wel. De toiletten zijn composttoiletten die stro erin krijgen en worden geleegd in een kuil ergens.

Op termijn wil Bob een apparaat bouwen waarmee hij plastic weer in olie kan omzetten zodat hij dat voor stoken kan gebruiken. Bob spreekt gepassioneerd over plannen en mogelijkheden en heeft zich duidelijk verdiept in alles wat ecologisch is.

Hier wordt duidelijk gebouwd aan iets dat beter voor de omgeving zou zijn als de manier waarop we normaal leven en de manier van leven zou voor velen van ons ook prettiger zijn dan de normale strijd om geld.

We mogen de woonkeuken een tijdje bewonen en met Bob wat tijd aan de keukentafel delen, onder het genot van warme koffie. Daar krijgen we een beginnerscursus in wat mogelijk is en waar ze daar zoal mee bezig zijn. Tal van verhalen en plannen die zeker inspirerend zijn.

Met veel genoegen vertelt Bob over een plan om een toilet te maken die op een wilgenkring was gebouwd, zodat de ontlasting en urine in de “wilgenpijp” valt en de wilgen voeding en vocht geef waardoor ze hogeer en beter groeien dan normaal.

De wilgen zouden daardoor steeds hoger groeien en het toilet zou mee de lucht in stijgen. Met veel plezier dacht hij aan 40 meter hoge wilgen met een toilet er bovenop. Ik ben vergeten om te vragen hoe hij zo hoog het toilet wide bereiken, maar ongetwijfeld heeft hij daarvoor ook al iets bedacht.

Bob vertelt dat hij inmiddels veel kennis heeft over planten en de oplossingen waar hij mee bezig is en dat hij inmiddels een netwerk om zich heen heeft waar hij voor elke taak wel iemand kan vinden. Metaalbewerken houdt hij niet zo van, maar daarvoor heeft hij wel mensen n zijn netwerk.

Cathelijn kan een plan maken voor een eetbaar bos of permacultuur en die leggen ze ook voor anderen aan (iets om te onthouden, voor als ik hier wat wil). Het is een manier van voeding produceren waar ik me ook al vaker in heb verdiept en die me meer aanspreekt dan de op olie en apparaten gebaseerde moderne productie.

Wat ik over enten heb geleerd is dat je bomen wel kan enten, maar dat je niet alle planten aan elkaar kan enten. Appelbomen kan je bijvoorbeeld wel met appelbomen enten, maar niet met wilgen.

Een hazelaar enten met wilgen gaat weer prima, omdat die tot dezelfde familie behoren. Bob vertelde zelfs over iemand die een boom heeft gemaakt op die manier waaraan 40 verschillende fruitsoorten groeien. Zo hoor je nog eens wat.

Natuurlijk kwam ook de rol van gemeenten in het verhaal, en ook Bob heeft daar in zijn ontwikkelingen mee te maken gehad. Hij heeft dus delen van het huis weer moeten afbreken en zijn plannen moeten veranderen, maar inmiddels zijn ze overeengekomen.

Gemeenten veranderen ook van toon, vertelt Bob, als je eenmaal een paar keer in de landelijke media bent geweest en daardoor gezien wordt als “bekend” kunstenaar, vertelt hij.

Ik weet dat het pijnlijk is als je een creatie weer moet afbreken, dus leren omgaan met gemeenten is een belangrijk aspect. Je leert creatief te zijn in het omgaan met de regels, zodat je toch veel kunt bereiken van wat je wilt.

Peter leek het ook wel wat om een levend gebouw te maken en die vroeg dus wat tips over hoe je dat kunt doen en of dat niet te lang duurt. Wat we van bob leerden is dat je verschillende lagen kan maken, om een snelle start te maken, zodat je het in een jaar of drie dicht kunt hebben.

Je werkt dan in lagen en doet de hogere lagen in hoger gelegen plantenbakken en daardoor je al meteen je dak kunt laten groeien zonder te hoeven wachten op de muren. Door de planten aan elkaar te verbinden komt het water en de voeding uiteindelijk via de onderste planten uit de grond en worden de hogere planten als het ware deel van de lagere planten.

Het uiteindelijke doel is om van alle aanplant uiteindelijk een grote boom te maken. Een slim idee. Bob wil huizen groeien in plaats van bouwen. Een mooie manier om misschien geen last te hebben van bouwverordeningen.

Maar tijd gaat snel als je een interessant gesprek hebt en al gauw was het weer tijd om te gaan. Cathelijn was met dochter Lelie op pad geweest en leek ietwat teleurgesteld dat we al gingen toen ze aankwam, maar het was fijn om de plek en verhalen te hebben gehoord.

Het was een open dag geworden voor ons alleen, wat erg bijzonder is, natuurlijk. Bob en Cathelijn hebben een interessant en mooi leven opgebouwd met hun passies. Ze vertelde dat vooral het festival een must was om bij te wonen, dus daar gaan we zeker eens over denken.

Een huis dat we verder niet van binnen bezocht hebben, leek wel een “sprookjeshuis”. Bob vertelde dat hij het had gemaakt met grote eiken takken die verderop waren afgebroken. Ze vormen het skelet van het huis en worden ook gebruikt voor een dak boven de voordeur. De tussenliggende ruimte is met leem afgewerkt. Ik vond het er erg mooi uitzien.

Een mooie herinnering en weer wat inspiratie en contacten rijker, zijn Peter en ik weer huiswaarts gereden. Het was een mooie dag en wie weet wat we ervan nog meenemen naar onze eigen respectievelijke paradijzen. Het idee van een eetbaar bos spreekt me wel aan. Zou het iets zijn voor onze boomgaard? We gaan erover denken.

Natuurlijk had ik veel meer foto’s moeten maken, maar daar dacht ik op het moment niet zo aan. De foto’s die Bob en Cathelijn zelf bieden zijn ook veel mooier dan wat ik waarschijnlijk gemaakt zou hebben. Per slot was dit voor hen een ongeplande open dag en voor ons vooral een ervaring.

Hoe dan ook. Ik ben weer thuis aangekomen en Peter en Bob zijn nog lekker levend aan het bouwen en hun eigen plannen aan het trekken. Dit lijntje wordt zeker vervolgd. Met dank aan Cathelijn en Bob voor hun gastvrijheid en het avontuur.

Laat me eens weten wat je ervan vond en of je zelf ook van dit soort avonturen en ervaringen hebt. Wie weet inspireer ook jij me.